Ένα από τα πιο κοινά ζώα που θα βρούμε σε όλη σχεδόν την Ελλάδα είναι και ο σκαντζόχοιρος. Πρόκειται για ένα χαριτωμένο και αστείο ζώο, που θα συναντήσουμε ακόμα και στον δρόμο με το αυτοκίνητο κάποιες φορές, σε περιοχές ορεινές και ημιορεινές. Όμως πρέπει να ξέρουμε ότι συνήθως δραστηριοποιείται αργά το απόγευμα και τη νύχτα. Είναι ουσιαστικά νυχτόβιο ζώο.

Είναι ένα από τα πιο αρχαία θηλαστικά και οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι υπάρχει στον πλανήτη εδώ και 15 εκατομμύρια χρόνια, ενώ προέρχεται από ζώα που υπήρχαν στη γη εδώ και 65 εκατομμύρια χρόνια!

Τα ενήλικα άτομα έχουν μήκος περί τα 26 cm και το βάρος τους μπορεί να φτάσει μέχρι 1500 gr. Τα αρσενικά άτομα ξεχωρίζουν από το μεγαλύτερο μέγεθος και βάρος. Το πιο χαρακτηριστικό τους γνώρισμα είναι τα αγκάθια. Τα νεογέννητα έχουν περί τα 100 αγκάθια ενώ μεγαλώνοντας φτάνουν τα 6.000 - 8.000. Όταν νοιώθουν κίνδυνο κουλουριάζονται προβάλλοντας τα αγκάθια τους σχηματίζοντας μια μπάλα.

Έχουν πολύ οξυμένη ακοή και όσφρηση με τα οποία βρίσκουν τα θηράματα τους, αλλά και άλλα άτομα του είδους τους. Αντιθέτως έχουν μειωμένη όραση.

Η διατροφή του περιλαμβάνει έντομα, σκαθάρια και γαιοσκώληκες. Επίσης σαρανταποδαρούσες, σαλιγκάρια, αράχνες και άλλα έντομα. Δεν τρώει φυτά και φρούτα! Αυτό που είναι επικίνδυνο για τους σκαντζόχοιρους είναι τα σαλιγκάρια που έχουν φάει δηλητήριο για να αντιμετωπιστούν σε λαχανόκηπους. Αν φάνε ένα δηλητηριασμένο σαλιγκάρι, τότε θα δηλητηριαστούν και αυτοί και θα πεθάνουν. Σε λαχανόκηπους αντί για δηλητήριο ένα καλό όπλο κατά των σαλιγκαριών λοιπόν είναι ο σκαντζόχοιρος. Γενικά πρόκειται για χρήσιμο ζώο που δεν κάνει κακό και ζημιές.

Οικογενειακή φωτογραφία

Ανάλογα με το κλίμα και τον καιρό οι σκαντζόχοιροι ζευγαρώνουν από τον Μάιο μέχρι τον Αύγουστο. Μετά από διάστημα 35 ημερών συνήθως η θηλυκή γεννά 4 μικρά. Κατά την γέννηση τα μικρά ζυγίζουν 12 έως 25 γραμμάρια, αλλά παρόλα αυτά έχουν περί τα 100 μαλακά αγκάθια όπως αναφέραμε πιο πάνω. Αρχικά έχουν μάτια κλειστά και αρχίζουν να βλέπουν μετά από περίπου 2 εβδομάδες και μετά από ακόμα μια εβδομάδα αρχίζουν να βγάζουν και δόντια. Η μητέρα τα θηλάζει τις πρώτες 40 μέρες κατά την διάρκεια της μέρας ενώ το βράδυ βγαίνει για αναζήτηση τροφής. Μετά από 25 μέρες από τη γέννηση τους αρχίζουν να βγαίνουν να αναζητούν σιγά σιγά στερεή τροφή έξω από τη φωλιά τους. Όταν ξεκινήσουν να βγαίνουν για τροφή η μητέρα δεν τα ακολουθεί και ούτε τους δείχνει πώς να κυνηγούν. Εξάλλου μετά από 6 εβδομάδες τα μικρά γίνονται ανεξάρτητα και ξεκινούν την δική τους ζωή. Τα αρσενικά δεν έχουν καμία ανάμιξη με το μεγάλωμα των μικρών.

Σκελετός σκατζόχοιρου

Για να περάσουν την φτωχή σε τροφή περίοδο του χειμώνα οι σκαντζόχοιροι πέφτουν σε χειμέρια νάρκη. Γι αυτό τον λόγο φροντίζουν μέχρι το φθινόπωρο να έχουν συσσωρεύσει λίπος στο σώμα τους γιατί μπορεί να χρειαστεί να μείνουν μέχρι και  6 μήνες χωρίς καθόλου τροφή. Κατά την περίοδο αυτή μειώνουν τις λειτουργίες του οργανισμού τους στο ελάχιστο απαραίτητο. Για παράδειγμα από 180 χτύπους της καρδιάς όταν είναι ενεργοί, τους μειώνουν στους 8! Αναπνέουν 3 – 4 φορές το λεπτό, αντί για 40 – 50 φορές όταν δεν κοιμούνται και η θερμοκρασία του σώματος τους από τους 36 βαθμούς το καλοκαίρι πέφτει στους 5 βαθμούς. Κατά την διάρκεια της χειμερίας νάρκης χάνουν περί το 30% του βάρους τους.

Τέλος να πούμε ότι ζουν μέχρι 8 – 9 χρόνια, αλλά ο μέσος όρος είναι αρκετά χαμηλότερος, αφού υπάρχουν πολλοί κίνδυνοι που πρέπει να αντιμετωπίσουν, ένας από τους οποίους είναι και ο άνθρωπος με διάφορους τρόπους, όπως τα δηλητήρια και το γεγονός ότι σε πολλές περιοχές τους θεωρούν έναν νόστιμο μεζέ.