Εισαγωγή

Οι χελώνες του νερού, δεν υπήρξαν ποτέ κατοικίδια ζώα ή να δείχνουν ότι αρέσκονται στη παρουσία του ανθρώπου. Μπορεί να θεωρηθεί όμως ότι είναι τα λιγότερο απαιτητικά από τα ζώα που έχουμε καταφέρει να «φυλακίσουμε». Είναι ιδιαίτερα ανθεκτικές σε δύσκολες / ακραίες συνθήκες ζωής και μπορούν να επιβιώνουν χωρίς φαγητό για πολλές μέρες ή ακόμα και εβδομάδες (αναλόγως τα είδη). Αν λοιπόν νιώθετε έτοιμοι ότι μπορείτε να αντεπεξέλθετε στις απαιτήσεις ενός τέτοιου ζώου και να το φροντίσετε επαρκώς, τότε ίσως να βρείτε χρήσιμες τις παρακάτω πληροφορίες.

Οι χελώνες στο εμπόριο

Κατά κύριο λόγο, αυτές που διατίθενται στην ελληνική αγορά είναι αυτές με τις κόκκινες παρειές στο λαιμό (Trachemys scripta elegans). Οι συγκεκριμένες (για τις οποίες αναφέρονται και οι πληροφορίες) είναι αρκετά ανθεκτικές και με κατάλληλη φροντίδα ζουν από 30 έως και 50 έτη. Στα καταστήματα πωλούνται όταν είναι ακόμα πολύ μικρές, πριν από το 1 έτος της ηλικίας τους. Αυτά που θα πρέπει κυρίως να προσέξετε κατά την αγορά τους είναι:

1) Αν είναι κινητικές. Θα πρέπει να δείχνουν ζωηρές και όχι νωχελικές.

2) Τα μάτια να είναι διαυγή και τα ρουθούνια καθαρά.

3) Το όστρακο να είναι σχετικά ανθεκτικό. Μπορείτε να το ελέγξετε, πιέζοντάς το ελαφριά από τη ράχη, κρατώντας κόντρα με τα υπόλοιπα δάκτυλα στη κοιλιά του ζώου.
 

Τώρα, ο αριθμός των χελωνών που θα αγοράσετε, παραμένει στη κρίση σας, πάντα με γνώμονα το πόσο είστε διατεθειμένοι να ασχοληθείτε σοβαρά με αυτά και πόσο χώρο έχετε διαθέσιμο.

Υπάρχει ένας πρακτικός τρόπος για να ξεχωρίσετε τα αρσενικά από τα θηλυκά άτομα. Τα σχέδια κάτω από το καβούκι τους αποτελούν ένα απλό μέσο διαχωρισμού. Τα σκούρα και πυκνά σχέδια, τα έχει το αρσενικό, ενώ τα αραιά και όχι τόσο σκούρα τα έχει το θηλυκό. Επίσης τα νύχια των αρσενικών είναι μεγαλύτερα από των θηλυκών. Η ουρά των θηλυκών είναι μικρότερη από των αρσενικών, αλλά παραμένουν πιο εύσωμα από τα αρσενικά.
 

Αρχική φροντίδα

Υπάρχει πολύ μεγάλος κίνδυνος το πρώτο καιρό το χελωνάκι να αρρωστήσει. Αυτό είναι αποκλειστικά δικιά σας ευθύνη και του τρόπου φροντίδας του. Ο κίνδυνος ασθένειας περνάει οριστικά μετά από 3-4 μήνες, αφού έχει εξοικειωθεί με το περιβάλλον και τη τροφή. Όταν είναι πολλά τα χελωνάκια, να προσέχετε να τρώνε όλα από τη τροφή και να μην μένει κάποιο, πιθανόν αδύναμο, παραμελημένο από τα υπόλοιπα. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, θα παρατηρήσετε το αδύναμο χελωνάκι να είναι νωχελικό, να μην λιάζεται και στο τέλος να πεθάνει.

Η δεξαμενή για τα μικρά μπορεί να ποικίλει. Καλή λύση για αρχή είναι τα πλαστικά ενυδρεία του εμπορίου. Για κάθε ζώο που έχει μήκος περίπου 4-5 εκ. θα πρέπει να αναλογεί και περιοχή 30x15 εκ. πυθμένα. Το βάθος του νερού να είναι το πολύ 10 εκ. (πάντα όταν είναι ακόμα πολύ μικρά). Ανεξάρτητα από την εποχή του έτους, η θερμοκρασία του νερού πρέπει να κυμαίνεται ανάμεσα στους 25 και 27 βαθμούς Κελσίου. Κατά τους χειμερινούς μήνες, η θερμοκρασία μπορεί να διατηρείται σταθερή με έναν θερμαντήρα εσωτερικό (τα watt ανάλογα με το μέγεθος σε λίτρα του ενυδρείου). Απαραίτητα στο ενυδρείο, πρέπει να υπάρχει και ένα μέρος που να μπορούν να βγαίνουν έξω από το νερό και να στεγνώνουν / λιάζονται. Μπορείτε να βάλετε πέτρες (όχι ασβεστολιθικές), κομμάτια ξύλου (ειδικά για ενυδρεία) ή ακόμα και κομμάτια φελλού. Ακριβώς από πάνω από αυτή τη περιοχή, θα πρέπει να έχετε μια λάμπα UV έτσι ώστε να ζεσταίνει το σημείο αυτό και να παρέχει τη σωστή ακτινοβολία έτσι ώστε η χελώνα να μπορεί να συνθέσει σωστά τη βιταμίνη D3 για το καβούκι και το δέρμα. Οι λάμπες αυτές, είναι στο εμπόριο πολύ γνωστές και σε προσιτές τιμές (π.χ. μια λάμπα UV, spot, 75 watt, στοιχίζει περίπου 12 ευρώ).

Το νερό εφόσον δεν έχετε προμηθευτεί ένα φίλτρο καθαρισμού, θα πρέπει να το αλλάζετε κάθε 1-2 βδομάδες σε ανάλογη  θερμοκρασία με το παλιό. Τους καλοκαιρινούς μήνες, λόγω ζέστης, να γίνεται πιο συχνά η διαδικασία αυτή. Αν σκέφτεστε για αγορά φίλτρου, να το πάρετε ανάλογα με τα λίτρα που έχετε στο ενυδρείο. Φθηνά και αξιόπιστα για μικρά / μέτρια ενυδρεία είναι τα εσωτερικά φίλτρα, ενώ για μεγαλύτερα προτείνονται τα εξωτερικά (canister). Το πρώτο καιρό πάντως, όταν τα χελωνάκια είναι ακόμα πολύ μικρά, δεν χρειάζονται τόσο μεγάλο χώρο και εξοπλισμό, αλλά θα σας απασχολήσει σίγουρα αργότερα.
 

Βασική διατροφή

Τα μικρά χελωνάκια, απαιτούν όσο το δυνατό περισσότερη ζωντανή τροφή. Στα ειδικά καταστήματα θα βρείτε το καλοκαίρι υδρόψυλλους και το χειμώνα κόκκινες νύμφες κουνουπιών. Μπορείτε επίσης να δίνετε ξύσματα από άπαχα κομμάτια ψαριού η βοδινού κρέατος. Επίσης υπάρχει αποξηραμένη τροφή (γαρίδες, ψαράκια, καβούρια, έντομα κτλ) συσκευασμένη στα ειδικά καταστήματα. Όταν δείτε ότι δεν δίνουν πια σημασία στο φαγητό που τους ρίξατε, καλό θα ήταν να βγάλετε από το ενυδρείο αυτά που περίσσεψαν για τη καλύτερη ποιότητα του νερού. Ορισμένοι προτιμούν να ταϊζουν τα χελωνάκια σε ξεχωριστή λεκάνη για λόγους καθαριότητας, αλλά πολλές φορές αγχώνονται / τρομάζουν και δεν τρώνε. Να έχετε πάντα στο μυαλό σας, ότι πάντα τρώνε μέσα στο νερό και όχι έξω από αυτό (το νερό τα βοηθάει στη κατάποση).

Καθώς θα περνάνε τα χρόνια, οι ανάγκες της χελώνας σε ζωική τροφή δεν είναι τόσο υψηλές. Μπορείτε να τους δίνετε λαχανικά, ακόμα και κομμάτια φρούτων. Δείτε τι τους αρέσει πιο πολύ και να το προμηθεύετε συστηματικά. Επίσης στη τροφή, καλό θα ήταν να ρίχνετε και 2-3 σταγόνες από βιταμίνες ειδικές για χελώνες που πωλούνται στο εμπόριο. Περιέχουν σημαντικά στοιχεία για την ομαλή φυσιολογία τους και υγεία. Ενώ κατά το πρώτο χρόνο το ζώο πρέπει να ταϊζεται σχεδόν καθημερινά, όταν θα μεγαλώσει καλό θα ήταν να του δίνεται μια περίοδος νηστείας και ειδικά το χειμώνα όπου ούτως ή άλλως δεν θα έχει ανάγκη για τροφή λόγω της χειμερίας νάρκης.
 

Κατά τη χειμερία νάρκη

Στο διάστημα αυτό, η θερμοκρασία του νερού μπορεί και να κυμανθεί στους 10 βαθμούς Κελσίου. Έτσι, αναστέλλεται για 2-3 μήνες η διαδικασία πέψης. Δεν τρώνε σχεδόν καθόλου, γι’ αυτό μην τρομάξετε αν δεν τρώει. Απλά ακολουθεί το ένστικτο της. Μπορείτε να χαμηλώσετε την στάθμη του νερού και να προσθέσετε κάτι σαν φωλιά ή ένα κάλυμμα απλά για να αισθάνεται μια σχετική ασφάλεια.

Συμπτώματα ασθενειών

Συνήθως αυτές προκύπτουν από αμέλεια της καθαριότητας του νερού ή την κακή ποιότητα της τροφής.

Μάτια πρησμένα / κλειστά

Με βαμβάκι βρεγμένο σε χαμομήλι, καθαρισμός 2-3 φορές την ημέρα και η τροφή να δίνεται με βοήθεια τσιμπίδας μέσα σε βιταμίνες. Αν το πρόβλημα συνεχίζει, συμβουλευτείτε κτηνίατρο ή σχετικό κατάστημα.

Δυσκολία κατάδυσης

Αυτό οφείλεται κυρίως στη μόλυνση της αναπνευστικής οδού εξαιτίας του κρύου αέρα. Αυξήστε τη θερμοκρασία του νερού και του αέρα. Επίσης συνίσταται η εισπνοή ατμών χαμομηλιού θερμοκρασίας 30-35 βαθμών Κελσίου.

Μύκητες

Η συνηθέστερη ασθένεια λόγω κάκιστης ποιότητας νερού. Τα ζώα εμφανίζουν άσπρα / γκρίζα σημάδια στο καβούκι και στο λαιμό ή στα πόδια. Άμεση φροντίδα είναι η έκθεση της σε ηλιακό φως ή λάμπας UV και φάρμακο στη πάσχουσα περιοχή. Αν δεν έχετε ειδικό φάρμακο, χρησιμοποιείστε ιώδιο 2 φορές την ημέρα. Αν το πρόβλημα συνεχίζει, συμβουλευτείτε κτηνίατρο ή σχετικό κατάστημα.

Μαλακό όστρακο

Πάλι οφείλεται σε μύκητες, έλλειψη ηλιακού φωτός και κακή διατροφή. Θεραπεία στο αρχικό στάδιο με βιταμίνες, έκθεση στο φως για 1-2 ώρες καθημερινά και πλούσια διατροφή.
 

Όσο η χελώνα σας δείχνει ζωηρή και περίεργη, δεν έχετε να ανησυχείτε για ασθένειες. Από τη φύση τους είναι περίεργες και όταν κάτι δεν πάει καλά θα το διαπιστώσετε εύκολα από τη συμπεριφορά της.

Απλά να θυμάστε ότι η πρόληψη είναι η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης προβλημάτων.

Φώτος: Νίκος Ραυτόπουλος