To Rineloricaria eigenmanni είναι ένας σχετικά ασυνήθιστος pleco, που παρόλα αυτά τον βλέπουμε που και που στα Ελληνικά ενυδρειακά καταστήματα. Είναι ένας καλός pleco, για όσους θέλουν να αρχίσουν να αναπαραγάγουν και πιο “δύσκολα” είδη, πέρα από τους κοινούς Ancistrus. Βρίσκεται στην αγορά εδώ και πολλά χρόνια, παρόλο που ποτέ δεν είναι από τα ψάρια που βρίσκει κανείς όποτε κι αν το αποφασίσει. Όλα τα ψάρια που κυκλοφορούν είναι πιασμένα στο φυσικό τους περιβάλλον και εισάγονται κυρίως από τα Κολομβιανά llanos μέσω της Villavicencio. Σε αυτά τα μέρη το ψάρι αυτό αφθονεί και πιάνεται εύκολα σε μεγάλους αριθμούς. Η καταγωγή του όμως είναι από ευρύτερη περιοχή και περιλαμβάνει τα llanos της Βενεζουέλας και της Κολομβίας καθώς και παραπόταμους του αποστραγγιστικού συστήματος του Orinoco στις Άνδεις.

Φώτο: Κωνσταντίνος Γιαννόπουλος

Ο pleco αυτός φτάνει περίπου τα 12,5 εκατοστά ή και λίγο περισσότερο σε μέγεθος και ξεπερνά, όπως και οι περισσότεροι pleco, τα 10 χρόνια ζωής. Είναι πολύ φιλήσυχος και δεν εκδηλώνει καμιά επιθετικότητα, παρά μόνο όταν φυλάει τα αυγά, όπου απλά δεν επιτρέπει σε κανένα ψάρι την είσοδο στην σπηλιά του ή άμα έχει γεννήσει χωρίς σπηλιά, τα καλύπτει με το σώμα του. Σε καμιά πάντως περίπτωση δεν ενοχλεί τα άλλα ψάρια και φυσικά δεν πειράζει κανένα νεογέννητο ψάρι.

Ταξονομικά το είδος αυτο έχει υποστεί αρκετές μετακινήσεις ανάμεσα σε διάφορα γένη. Αρχικά περιγράφηκε το είδος από το Rio Sarare της Βενεζουέλας από τον Pellegrin το 1908 ως Loricaria eigenmanni  και αργότερα μεταφέρθηκε στο γένος Rineloricaria. Το 2002 όμως ο Isbrόcker et al. επανέφερε το γένος Hemiloricaria του Bleeker (1862) με ένα άρθρο του στο γερμανικό περιοδικό DATZ και μετέφερε διάφορα είδη σε αυτό, περιλαμβανομένου και του R. eigenmanni. Η μεταφορά βασίστηκε σε κάποια μορφολογικά χαρακτηριστικά καθώς και σε χαρακτηριστικά διμορφισμού μεταξύ των φύλων. Το 2003 ο Ferraris σε δημοσίευμά του αναγνωρίζει μόνο το γένος Rineloricaria ως ισχύον και συμπεριλαμβάνει 45 είδη. Η πιο πρόσφατη δουλειά είναι των Rodriquez και Miquelarena το 2005 που και αυτοί αναγνωρίζουν μόνο το γένος Rineloricaria ως ισχύον. Πάντως το είδος αυτό θα το βρούμε να καλείται και με τα τρία ονόματα που  κλήθηκε στο παρελθόν.

Φώτο: Κωνσταντίνος Γιαννόπουλος

Στην Ελλάδα μπορούμε να τον βρούμε να πωλείται ως Rineloricaria eigenmanni, Loricaria eigenmanni, Hemiloricaria eigenmanni, Rineloricaria parva, Hemiloricaria parva, Loricaria parva, Hemiloricaria sp., Rineloricaria sp. αλλά και με άλλα ονόματα με πρώτη λέξη Loricaria, Rineloricaria ή Hemiloricaria. Όμως τα ψάρια που θα βρούμε κάτω από αυτά τα ονόματα δεν θα είναι απαραίτητα Rineloricaria eigenmanni και για αυτό το λόγο αν θέλουμε να πάρουμε πραγματικά R. eigenmanni θα πρέπει να ξέρουμε να τα αναγνωρίσουμε.

 Η αναγνώριση των ειδών Rineloricaria δεν είναι ότι πιο εύκολο. Ο λόγος είναι ότι μοιάζουν πολύ μεταξύ τους τα διάφορα είδη και πρέπει να ψάχνεις για λεπτομέρειες. Μερικά είδη μάλιστα δεν μπορούν να αναγνωριστούν με γυμνό μάτι. Το Rineloricaria eigenmanni μπορούμε να το αναγνωρίσουμε από τη θέση των ραβδώσεων του. Τυπικά έχει μία ράβδωση κοντά στη βάση του ραχιαίου πτερυγίου, μια κοντά στο τέλος του ραχιαίου πτερυγίου του και τρεις προς την ουρά. Οι ραβδώσεις της ουράς πρέπει να συνεχίζονται και στο κάτω μέρος της. Οι ραβδώσεις που αναφέρθηκαν πιο πάνω βρίσκονται στο σώμα του ψαριού και όχι στα πτερύγια. Επίσης το R. eigenmanni τυπικά έχει ένα σκούρο μέρος στη βάση του ραχιαίου πτερυγίου του και μια κατακόρυφη λωρίδα η οποία φαίνεται όταν είναι σηκωμένο. Αυτός είναι ένας σίγουρος τρόπος αναγνώρισής του.

Το είδος αυτό είναι πολύ εύκολο στη διατήρησή του στο ενυδρείο. Το μόνο “ιδιαίτερο” που θέλει για την σωστή διατήρησή του είναι το υπόστρωμα να είναι άμμος, μια και έχει τη συνήθεια να ψάχνει με το στόμα του μέσα σε αυτή για τροφή. Οι θερμοκρασίες που είναι κατάλληλες για αυτό το ψάρι είναι από 24 - 29C και pH 6.0 - 7.4. Γενικά σε αυτόν τον pleco αρέσουν τα πλατύφυλλα φυτά όπως τα Echinodorus sp. και αν υπάρχουν τέτοια στο ενυδρείο θα τον δείτε πολλές φορές να ξαπλώνει πάνω σε κάποιο φύλλο τους. Επίσης του αρέσει αν υπάρχουν στο ενυδρείο του και κάποια ψηλά ξύλα.

Ο pleco αυτός είναι παμφάγος που σημαίνει ότι τρέφεται τόσο με φυτικές τροφές όσο και με ζωικές. Τρέφεται σε ένα βαθμό με άλγη και πρέπει να συμπληρώνουμε τη διατροφή του με ταμπλέτες για βυθόψαρα, κόκκινο σκουλήκι (bloodworms) καθώς και με λαχανικά και φρούτα όπως αγγούρι, κολοκυθάκι, μάνγκο κ.α. Δεν πειράζει τα φυτά παρά μόνο ίσως σε περίπτωση που λιμοκτονεί.

Ένα βιοτοπικό ενυδρείο για αυτό το είδος θα ήταν το εξής: Βάζουμε κάποιες λείες στρογγυλές πέτρες τυχαία διαρρυθμισμένες στον βυθό και έπειτα θα προσθέτουμε λεπτή ή το πολύ μέτρια φυσική άμμο σε πάχος 2.5 - 3 εκατοστών. Από πάνω βάζουμε αρκετές χούφτες από ξερά φύλλα βελανιδιάς. Επίσης βάζουμε και μερικά μακρόστενα ξύλα που να είναι σαν να βγαίνουν από το πίσω μέρος του ενυδρείου και να είναι ψηλά. Έτσι περίπου είναι τα μέρη απ’ όπου προέρχεται αυτό το ψάρι.

Ο διαχωρισμός των φύλλων είναι πολύ εύκολος όταν ενηλικιωθεί. Το αρσενικό αποκτά αγκάθια σε όλο το κεφάλι του, καθώς και στα pectoral fins (τα μπροστινά πλευρικά πτερύγια) ενώ το θηλυκό δεν έχει.

Φώτο: Achim Werckenthin

Η αναπαραγωγή τους δεν είναι πολύ δύσκολη. Αυτό που χρειάζεται είναι μια σωλήνα είτε πλαστική είτε PVC είτε από μπαμπού ή από κάποιο άλλο υλικό κατάλληλο για ενυδρεία, με διαστάσεις κάπου μεταξύ 3,5 - 4,5 εκατοστά διάμετρο και 20 εκατοστά μήκος, ανοιχτή και στα δύο άκρα. Το ζευγάρωμα συχνά πετυχαίνεται με αλλαγή νερού με μαλακό νερό ουδέτερου pH και χαμηλότερη θερμοκρασία. Η θερμοκρασία μπορεί να χρειαστεί να πέσει μέχρι και στους 24C για να επιτευχθεί η αναπαραγωγή. Το κυρίαρχο αρσενικό τότε θα καθαρίσει με το στόμα του την σπηλιά αναπαραγωγής και θα πείσει το θηλυκό να έρθει στη σπηλιά και να εναποθέσει τα αυγά του. Το αρσενικό θα φυλάει τα αυγά και θα τα αερίζει συνεχώς. Τα μικρά, 1-2 μέρες αφού βγουν από το αυγό θα αφήσουν την σπηλιά. Από εκεί και πέρα είναι αρκετά προβληματικά στο μεγάλωμά τους, καθώς είναι πολύ ευαίσθητα και δύσκολα στο φαγητό. Αρχικά μπορούν να ταϊστούν με πολύ μικρές ζωντανές τροφές όπως νεογέννητη Artemia αλλά και με ελαφρώς βρασμένο μαρούλι. Είναι απολύτως σημαντικό να γίνονται πολύ τακτικές αλλαγές νερού και οι συνθήκες να κρατούνται παραπάνω από άψογες για να περιοριστούν οι απώλειες. Όταν τα μωρά γίνουν 25 - 30 χιλιοστά μπορούν να ταΐζονται και με ψιλοκομμένο κόκκινο σκουλήκι (bloodworms) και λίγο αργότερα θα μπορούν να τρώνε ότι και οι γονείς τους, αρκεί να είναι τριμμένο.

References:

Ferraris C. J. (2003) Subfamily Loricariinae (Armored Catfishes). In Checklist of the Freshwater Fishes of South and Central America. Edipucrs, Porto Alegre pp. 330-350.

Isbrόcker et al (2002) Diagnose vierzehn neuer Gattungen der familie Loricariidae Rafinesque, 1815 (Teleostei, Ostariophysi).

DATZ Sonderheft Harnischwelse 2 pp. 17-24.

Rodriquez M. and Miquelarena A. (2005) A New Species of Rineloricaria (Siluriformes: Loricariidae) from the Parana and Uruguay River Basins, Misiones, Argentina. Zootaxa 945. pp. 1-15.

Planet Catfish: www.planetcatfish.com