Όλοι μας, αργά ή γρήγορα, εμπλεκόμενοι με το hobby του ενυδρείου, μοιραία θα ασχοληθούμε με τα «Γατόψαρα». Οι λόγοι είναι δύο, παρ’ ότι ο δεύτερος κατηγορηματικά έπεται του πρώτου.

Χρησιμοποιούμε διαφόρων ειδών «Γατόψαρα» στα κοινωνικά ενυδρεία μας (community tanks) γιατί ένα βασικό κομμάτι της βιολογικής αλυσίδας ενός κλειστού υδάτινου συστήματος το διαχειρίζονται «Γατόψαρα».

Είδη «Γατόψαρων» είναι αυτά που μαζεύουν και καταναλώνουν την τροφή που τα άλλα ψάρια μας δεν θα φάνε, ή καταναλώνουν πτώματα οργανισμών που δεν μπορούμε να ανιχνεύσουμε και να απομακρύνουμε από το ενυδρείο. Και στις δύο περιπτώσεις, δηλαδή της παραμονής αφάγωτης τροφής και της σήψης μέσα στον ευμετάβλητο κόσμο ενός ενυδρείου, αυτό θα δημιουργούσε ρύπους που θα απορύθμιζαν αυτές τις λεπτές ισορροπίες. Επίσης «Γατόψαρα» είναι αυτά που ελέγχουν και τις ποσότητες των αλγών στα ενυδρεία.

Ο βασικός λόγος λοιπόν της διατήρησης διαφόρων ειδών «Γατόψαρων» στα ενυδρεία μας είναι η ανάγκη μας να διαχειριστούμε με φυσικούς τρόπους κάποια κομμάτια της τροφικής αλυσίδας μέσα στα κλειστά συστήματα.

Ο δεύτερος λόγος έχει να κάνει με την ομορφιά και τις ιδιαιτερότητες αυτών των ειδών. Εξ’ άλλου η συμπεριφορά τους, αλλά και η συλλεκτική τους αξία, λόγω της τεράστιας βιοποικιλότητάς τους, καθιστά κάποια από τα είδη αρκετά σπάνια και δυσεύρετα μέσα στο χώρο του hobby, αλλά και στο ίδιο το φυσικό περιβάλλον, με αποτέλεσμα η διατήρηση τέτοιων ειδών να γίνεται αποκλειστική συνήθεια από κάποιους χομπίστες και η μανιώδης περιπλάνηση μέσα στην ιδιαίτερη βιολογία τους, να δημιουργεί ένα δεύτερο hobby μέσα στο hobby από κάποιους άλλους.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΩΝ «ΓΑΤΟΨΑΡΩΝ»

Τα «Γατόψαρα» (Catfishes) ανήκουν στο μεγάλο group των OSTEICHTHYIDAE (Οστεϊχθύες), τάξη Actinopterygii (Ακτινοπτερύγια). Ο σκελετός τους δηλαδή, αποτελείται από κόκαλα και όχι από χόνδρους ή/και χόνδρινες πλάκες.

Κατατάσσονται στα SILURIFORMES που αριθμούν τουλάχιστον τριάντα (30) διαφορετικές οικογένειες και πάνω από τετρακόσια είδη (400) και κατοικούν στους υγροβιότοπους όλου σχεδόν του Πλανήτη (βλ. πίνακα 1.). Εδώ θα ασχοληθούμε με τις πιο διαδεδομένες οικογένειες στο hobby, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι υπόλοιπες οικογένειες μας αφήνουν αδιάφορους. (βλ. πίνακα 2. για λεπτομερή κατάταξη που έχει γίνει μέχρι σήμερα, αφού η έρευνα συνεχίζεται και καινούργια είδη έρχονται συνεχώς στο φως)

Τα πιο συνηθισμένα είδη «Γατόψαρων» που συναντάμε σε «κοινωνικά» ενυδρεία ανήκουν στις οικογένειες CALLICHTHYIDAE (πχ Corydoras species) και LORICARIIDAE (πχ Ancistrus species).

Σε κοινωνικά ενυδρεία καταγωγής (origin tanks), που φιλοξενούν ψάρια της οικογένειας CICHLIDAE από τις λίμνες της νοτιοανατολικής Αφρικής (Victoria, Tanganyika, Malawi) συναντάμε «Γατόψαρα» της οικογένειας MOCHOKIDAE (Synodontis species), σπανιότερα συναντάμε μέλη της οικογένειας BAGRIDAE (πχ Auchenoglanis species), λόγω του μεγάλου μεγέθους και τις σπάνιας εμφάνισης αυτών των ειδών στις εισαγωγές, αφού δεν είναι πολύ γνωστά.

Πολύ σπανιότερα μάλιστα συναντάμε είδη από την οικογένεια MALAPTERURIDAE, για τους λόγους που αναφέραμε παραπάνω, αλλά και λόγω του ρεύματος χαμηλού Voltage που παράγουν αυτά τα είδη ώστε να ακινητοποιούν και να θανατώνουν την λεία τους.

Αρκετά δημοφιλή είναι τα είδη των οικογενειών DORADIDAE (πχ Acanthodoras species) και PIMELODIDAE (πχ Pimelodella pictus, P. maculatus, phractocephalus hemiliopterus ) της νότιας Αμερικής, PANGASIIDAE (Pangasius species) και SCHILBELIDAE της Ασίας. Αρκετά σπάνια είναι η εμφάνιση των αφρικάνικων SCHILBELIDE (πχ Schilbe intermedius).

πιν. 1

Αρκετές φορές συναντάμε είδη από την οικογένεια CLARIIDAE (Clarias species), μόνο που δυστυχώς είναι πολύ συνηθισμένο να τα βλέπουμε σε ακατάλληλα ενυδρεία και με ασύμβατους συγκατοίκους. Τα είδη αυτής της οικογένειας μεγαλώνουν πάρα πολύ (πχ Clarias batrachus - 50cm, C. gariepinnis - 75cm) και χορταίνουν την απύθμενη πείνα τους με όλους τους συγκατοίκους τους που χωράνε στο στόμα τους. Το στόμα τους μάλιστα διαθέτει τέτοιο μέγεθος που μοιραία αυτά τα είδη καταλήγουν να ζουν μόνα τους σε πολύ μικρά, ερημωμένα από άλλα είδη, ενυδρεία. Μπορούν να αναπνέουν αέρα και μπορούν να μείνουν αρκετές ώρες έξω από το νερό, εάν μάλιστα έχουν εξασφαλισμένη την απαραίτητη υγρασία σημειώνουν ρεκόρ παραμονής εκτός νερού. Λέγεται στην Αφρική πως είναι τα ζώα του νερού που πεθαίνουν τελευταία από την ξηρασία που στεγνώνει τους νερόλακκους της σαβάνας.

Μέλη των υπολοίπων οικογενειών είναι μάλλον απίθανο να συναντήσουμε σε ελληνικά ενυδρεία και σπανιότατα τα συναντάμε σε ενυδρεία ξένων ακουαριστών, από χώρες που το ενυδρείο σαν hobby είναι πολύ διαδεδομένο (Βόρεια Ευρώπη, Βόρεια Αμερική).

συνέχεια