Σε ένα μικρό ενυδρείο μήκους 60 cm έβαλα 5 μικρά Lamprologus ocellatus, μερικά κελύφη σαλιγκαριών και φόντο μερικές τραγάνες και περίμενα να δω αντιδράσεις κατά την διαδικασία τακτοποίησης του χώρου. Τις πρώτες μέρες γινόταν ένα μικρό αλαλούμ, αφού το ένα προσπαθούσε να διώξει το άλλο από σημεία που επέλεγαν. Σιγά σιγά, το ένα μετά το άλλο άρχισαν να κατοχυρώνουν σημεία και να τα υπερασπίζονται μετά μανίας. Τα πτερύγια όλα όρθια και ύφος «πίσω και σας έφαγα» κάθε φορά που κάποιο άλλο πλησίαζε πάνω από το επιτρεπτό....

Μια θηλυκή Lamprologus ocellatus τις πρώτες μέρες που μπήκε στο ενυδρείο.

Από κάποια στιγμή και μετά εξομαλύνθηκε η κατάσταση. Τρία από αυτά, που εκ των υστέρων διαπιστώθηκε ότι ήταν θηλυκά, έπιασαν το μπροστά μέρος του ενυδρείου χωρίζοντας σχετικά ακριβοδίκαια τον χώρο. Η επόμενη δουλειά τους ήταν να τακτοποιήσουν τα κελύφη, θάβοντας τα και καθαρίζοντας τον περιβάλλοντα χώρο. Για αρκετές μέρες επικράτησε μια ηρεμία και τα δυο που δεν ήταν μπροστά, βρήκαν χώρους πίσω από τις πέτρες. Τουλάχιστον το ένα από αυτά είναι σίγουρα αρσενικό, πολύ πιθανό να είναι και τα δυο. Ακόμα είναι σχετικά νεαρά άτομα, αλλά τα θηλυκά συνήθως ξεχωρίζουν από το λευκό τελείωμα του ραχιαίου πτερυγίου τους.

Περίπου ένα μήνα μετά από την τοποθέτηση τους στο ενυδρείο, η πρώτη θηλυκή, στην αριστερή μεριά, βρέθηκε με μερικά μικρά, που στην παραμικρή κίνηση μας εξαφανίζονταν μέσα στο κέλυφός τους. Η μητέρα μόνιμα μπρος και πάνω από το κέλυφος παρατηρούσε τον χώρο και δεν επέτρεπε σε κανένα άλλο να πλησιάσει.

Λίγες μέρες μετά, βρέθηκε και αυτή που ήταν στην μέση με μικρά. Αυτό που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι τα μικρά άρχισαν να αλλάζουν σπίτι και να υπάρχουν μεγαλύτερα στο σαλιγκάρι της δεύτερης θηλυκής, αλλά και κάποια μικρά στην μεριά της πρώτης. Για κάποιο λόγο μετά από μερικές μέρες η δεύτερη έπαψε να έχει μικρά, μερικά όμως ήταν στην μεριά της πρώτης.

Η θηλυκή στην δεξιά μεριά του ενυδρείου με μερικά μικρά να διακρίνονται μπροστά από το κέλυφος.

Τέλος και αυτή που ήταν στην δεξιά μεριά φύλαγε το δικό της κέλυφος με μεγάλη προσοχή, δείγμα ότι και αυτή είχε αυγά. Πραγματικά σε λίγες μέρες άρχισαν να ξεμυτίζουν και από την δική της φωλιά νεογέννητα. Η ανταλλαγή μικρών συνεχίστηκε και με αυτήν, παρά το γεγονός ότι το μέγεθος των πρώτων ήταν αισθητά μεγαλύτερο από τα νεογέννητα.

Από την πρώτη μέρα άρχισα να ταΐζω με δάφνες που τις έχω σε μερικά μικρά ενυδρεία και που τότε πολλαπλασιάζονταν με γρήγορους ρυθμούς. Παράλληλα έδωσα και τροφή με φλέικς, αλλά την περιφρονούσαν. Λύση βρήκα με την τροφή tetra prima, που από την αρχή την έτρωγαν με μεγάλη προθυμία.

Η πρώτη που γέννησε, με μερικά μικρά γύρω της.

Είχα μια ανησυχία για την θερμοκρασία τους ζεστούς μήνες, αφού ως γνωστό τα ψάρια από την λίμνη Τανγκανίκα δεν αντέχουν υπερβολική άνοδο της. Τελικά με ένα ανεμηστηράκι βρέθηκε η λύση και η θερμοκρασία διατηρείται στους 26 C ± 1 C. Είναι γνωστό βέβαια ότι με αυτό τον τρόπο έχουμε μεγάλη αύξηση της εξάτμισης του νερού, πράγμα που απαιτεί συχνά να συμπληρώνουμε το νερό που λείπει. Με την σειρά του αυτό έχει σαν συνέπεια να αυξάνεται η σκληρότητα του νερού αφού το νερό που προσθέτω είναι από την βρύση, έχει την δική του σκληρότητα και αντικαθιστά καθαρό νερό. Ευτυχώς όμως που τα ψάρια αυτά προέρχονται από λίμνη που το νερό της έχει υψηλή σκληρότητα, άρα δεν τους δημιουργεί πρόβλημα η μικρή αύξησή της λόγω της προσθήκης νερού.

Τα Lamprologus ocellatus ζουν όπως είπαμε στην λίμνη Τανγκανίκα στις αμμώδεις περιοχές κοντά σε βράχους και σε βάθος μέχρι 40 μέτρα. Ανήκουν στην υποοικογένεια Pseudocrenilabrinae οικογένεια Cichlidae. Έχουν μικρό μέγεθος και μένουν πολύ στην περιοχή τους και αυτό τα κάνει κατάλληλα για ένα σχετικά μικρό ενυδρείο μήκους μέχρι 50 cm. Ιδανικό βέβαια είναι ένα ενυδρείο 80 ή και 100 cm. Σε αυτό βάζουμε περισσότερες θηλυκές και αρκετά κελύφη. Αυτά θα χρησιμέψουν αργότερα σαν κατάλυμα των μικρών όταν θα αρχίσουν να απομακρύνονται από το κέλυφος της μητέρας τους και θα αναζητούν δική τους στέγη. Τα θηλυκά έχουν μήκος 5-6 cm και τα αρσενικά μένουν λίγο μικρότερα. Ζουν τουλάχιστον μέχρι 8 χρόνια αν οι συνθήκες που τα διατηρούμε είναι οι κατάλληλες.

Αυτό που χρειάζονται είναι άμμος για υπόστρωμα και αρκετά κελύφη σαλιγκαριών, αφού ζουν και γεννούν τα αυγά τους μέσα σε αυτά. Κατάλληλα είναι όλα τα είδη σαλιγκαριών, αρκεί το μέγεθος να είναι σωστό. Εγώ έχω βάλει διαφορετικά κελύφη και από ότι είδα τα χρησιμοποιούν όλα. Δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτα άλλο πέρα από το να τα σκορπίσουμε μέσα στο ενυδρείο. Τα ψάρια αναλαμβάνουν μετά να τα φτιάξουν έτσι όπως αυτά θεωρούν καλύτερα. Συνήθως τα θάβουν μέσα στην άμμο. Αυτό το κάνουν, αφαιρώντας κάτω από τα σαλιγκάρια σιγά σιγά την άμμο, υποχρεώνοντάς τα να βυθιστούν. Η εργασία γίνεται με πολύ γρήγορες κινήσεις της ουράς τους που σπρώχνει την άμμο να μετακινηθεί στο σημείο που θέλουν. Το κέλυφος το τοποθετούν σε τέτοια θέση, με το άνοιγμα προς τα πάνω, ώστε στον παραμικρό κίνδυνο να μπορούν να εξαφανίζονται μέσα σε αυτό με αστραπιαία ταχύτητα. Το ίδιο κάνουν αργότερα και τα μικρά τους βέβαια.  Πολλές φορές το μόνο που φαίνεται είναι το άνοιγμα του κελύφους, αφού όλο το υπόλοιπο βρίσκεται μέσα στην άμμο. Κάποια από τα κελύφη τα χάνουμε τελείως γιατί τα θάβουν μέσα στην άμμο και τα παρατούν εκεί.

Οι απαιτήσεις τους σε τροφή δεν είναι μεγάλες, αφού τρώνε χωρίς πρόβλημα τροφές που υπάρχουν στο εμπόριο, αλλά η ζωντανή τροφή σαν συμπλήρωμα είναι πάντα προτιμότερη. Αν το ΡΗ του νερού είναι πάνω από 7 και η σκληρότητα πάνω από 15 dGH αναπαράγονται χωρίς πρόβλημα. Αυτό τα κάνει κατάλληλα για σχετικά αρχάριους στις κιχλίδες και την αναπαραγωγή τους. Η θερμοκρασία του νερού πρέπει να είναι μεταξύ 25°C και 27°C. Μέχρι 29°C δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα, αρκεί να μην είναι αυτή η θερμοκρασία σε μεγάλη διάρκεια. Αλλαγές νερού χρειάζονται συχνές, αλλά όχι μεγάλες. Το ιδανικό είναι 10 - 15 % του νερού να αλλάζεται δυο φορές την εβδομάδα. Σε κάθε αλλαγή η προσθήκη αλατιού είναι πολύ χρήσιμη.

Για να είμαι ειλικρινής μέχρι να αποκτήσω αυτά τα ψάρια είχα τους φόβους μου γιατί τα θεωρούσα σχετικά δύσκολα. Διαπίστωσα όμως ότι δεν είναι έτσι και ότι παρουσιάζουν πολύ ενδιαφέρον αφού είναι ζωηρά και μόνιμα σε κίνηση ψάρια, από τα είδη που δεν σε αφήνουν εύκολα να τα βαρεθείς...

Εδώ να ευχαριστήσω τον Βασίλη Βλάχο που μου έδωσε 5 άτομα από δική του γέννα ψαριών που παράγγειλε από το εξωτερικό, αφού δεν πρόκειται για είδη που βρίσκει κανείς κάθε στιγμή στα ελληνικά μαγαζιά. Επιπλέον πρόκειται για άτομα πιασμένα στην φύση. Άρα αυτά που έχω στο δικό μου ενυδρείο είναι F1.