66 Χ 35 Χ 45 εκ.

100 Λίτρα

Δεν ξέρω πως προκύπτει σε άλλους η διάθεση να φτιάξουν ένα ακόμη ενυδρείο.. σε μένα όμως προέκυψε για 2η φορά… κεραυνοβόλα! Αυτό μεταφράζεται ως εξής: παρόλο που ο χώρος μας ήταν και παραμένει περιορισμένος, παρ' όλο που δεν υπήρξε καμία έκτακτη ανάγκη που να μας υποχρεώνει να φτιάξουμε και άλλο ένα ενυδρείο προκειμένου να φιλοξενηθούν κάποια ψάρια και παρ' όλο που ουδεμία σχέση είχα με υδρόβια φυτά και συνθήκες διατήρησης τους, ένα πρωί ξύπνησα και είπα "θα το κάνω"!

Πιθανόν να κρύβει μια μεγάλη δόση επιπολαιότητας και υπέρμετρου ενθουσιασμού αυτή η κακή μου συνήθεια να κάνω ότι περνάει από το μυαλό μου κατά περιόδους, σε ότι αφορά στην ενυδρειακή μου υπόσταση όμως.. μου έχει βγει σε καλό! Και αυτό μεταφράζεται ως εξής: "Θα το ξανακάνω!!!"

Και για να μην πολυλογούμε: Η πρόκληση ήταν και παραμένει μεγάλη. Το να φτιάξεις και να συντηρείς "ακμαίο" ένα ενυδρείο με φυτά ΔΕΝ είναι εύκολη υπόθεση. Αυτό διατηρεί το ενδιαφέρον αμείωτο - τουλάχιστον σε μένα - σε όλα τα επίπεδα. Θα περιγράψω όλες τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες… ξεκινώντας από χαμηλά: το υπόστρωμα του υποστρώματος Ω! υπόστρωμα, τη λίπανση στο υπόστρωμα, το χαλίκι και ανεβαίνοντας προς τα επάνω, την ποικιλία των φυτών, το “σωστό” aquascaping, τη χημεία του νερού, τις ανάγκες των φυτών σε θρεπτικά συστατικά, το κλάδεμα, τη θερμοκρασία, την παροχή CO2, τον φωτισμό... και άλλα που πιθανόν να ξεχνώ ή να αγνοώ...

ΥΠΟΣΤΡΩΜΑ:

Η χρήση του υποστρώματος ουσιαστικά εξυπηρετεί διπλό σκοπό: βοηθά στο να στερεώσουμε τα φυτά και παρέχει στις ρίζες θρεπτικά συστατικά απαραίτητα για την ανάπτυξη τους. Όμως, πρέπει να είμαστε προσεκτικοί όταν διαλέγουμε υπόστρωμα για ένα ενυδρείο με φυτά. Το πιο σημαντικό που πρέπει να προσέξουμε είναι το ότι το χαλίκι δεν πρέπει επηρεάζει τις συνθήκες του νερού. Χαλίκι προερχόμενο από σπασμένα κοράλλια ή κοχύλια θα προκαλέσει αύξηση της τιμής του pH και της σκληρότητας του νερού, εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητας του σε ασβέστιο, ενώ κάποια άλλα υλικά μπορεί να ρίξουν αυτές τις τιμές με αποτέλεσμα να σαπίσουν οι ρίζες. Το ιδανικό είναι να διαλέξουμε ένα ουδέτερο υπόστρωμα. Καλό θα ήταν το υπόστρωμα που θα βάλουμε να έχει επίπεδα. Επειδή τα φυτά μεταξύ τους έχουν διαφορετικές ανάγκες ανάλογα με το ριζικό τους σύστημα, καλό θα ήταν στο χαμηλότερο επίπεδο να έχουμε πιο χοντρό χαλίκι – 8 με 9 cm, και στην επιφάνεια πιο λεπτό - περίπου 3 cm. Και κάτω από το χαλίκι φυσικά, το υλικό που θα χρησιμοποιήσουμε για τη λίπανση του υποστρώματος.

Για το υπόστρωμα σε αυτό το φυτεμένο ενυδρείο χρησιμοποίησα -για το 3ο επίπεδο- φυλλόχωμα Βολιώτικο το οποίο ανακάτεψα με 3 χούφτες λατερίτη. (Ο λατερίτης ουσιαστικά, είναι υπόστρωμα σε μορφή σκόνης και μία μακράς διαρκείας πηγή σιδήρου για τα φυτά. Μην χρησιμοποιήσετε μεγάλες ποσότητες και φροντίστε ώστε να είναι στο χαμηλότερο επίπεδο του συνολικού σας υποστρώματος, γιατί αν διαλυθεί μέσα στο νερό του ενυδρείου θα δημιουργηθούν υψηλά επίπεδα σιδήρου, προκαλώντας προβλήματα άλγης). Αφού τα «έστρωσα» στο ενυδρείο μου (2 εκατοστά περίπου), «έσπειρα» πάνω στο μείγμα την συνιστώμενη ποσότητα Initial Sticks της Τetra -2ο επίπεδο- (1 γραμμάριο sticks ανά λίτρο νερού) και επάνω έστρωσα 6 cm χαλαζιακό χαλίκι με διάμετρο από 3 έως 6 χιλιοστά - 1ο επίπεδο. Κατόπιν, «έσπρωξα» μέσα στο χαλίκι ταμπλέτες- TetraPlant Crypto. (Τα sticks και οι ταμπλέτες είναι ένας άλλος τρόπος λίπανσης μακράς διαρκείας, μέσω του υποστρώματος. Εξασφαλίζουν στα φυτά μέσω των ριζών, σίδηρο και ιχνοστοιχεία- τα οποία όμως δεν μπορεί να εκμεταλλευτεί η άλγη- χωρίς να προσθέτουν στο νερό νιτρικά και φωσφορικά άλατα και χωρίς να το θολώνουν.)

ΦΩΤΙΣΜΟΣ:

Λόγω του ότι τα φυτά χρειάζονται πολύ φως - και τα ενυδρεία που κυκλοφορούν στο εμπόριο δεν είναι φτιαγμένα έτσι ώστε να μπορούν να δεχτούν παρεμβάσεις στο καπάκι - έγινε ειδική παραγγελία για το ενυδρείο, ώστε να υπάρχει θέση για 1 λάμπα μπροστά αλλά και για 2 λάμπες ακόμα, στην πίσω μεριά του ενυδρείου. Ο γενικός κανόνας λέει ότι πρέπει να υπάρχει σε «ποσότητα», φως 2 με 3 Watts ανά γαλόνι (λόγοι ευκολίας πιθανόν, μας αναγκάζουν να μετράμε την ποσότητα σε watts και όχι σε Lumens ή Lux που είναι το σωστό). Όμως ο «χρυσός» αυτός κανόνας εύκολα διαφοροποιείται όταν το ύψος του ενυδρείου είναι μεγάλο και όταν οι απαιτήσεις σε φως, των φυτών που έχουμε διαλέξει, είναι αυξημένες. (Τα φυτά μπορούμε να τα κατηγοριοποιήσουμε σε φυτά με υψηλές ανάγκες σε φως και φυτά που τους «αρέσει» η σκιά, όπως οι Anubias και οι φτέρες-ferns !!!!) Σε άμεση συνάρτηση με το παρεχόμενο φως είναι και η παρεχόμενη ποσότητα CO2. Αν έχουμε πολύ έντονο φως και τα φυτά δεν προσλαμβάνουν ικανή ποσότητα CO2, τότε το φως θα προκαλέσει σίγουρα ζημιά. Από την άλλη, αν η παρεχόμενη ποσότητα CO2 είναι υψηλή -αλλά όχι ανάλογη του φωτός- τα φυτά δεν θα έχουν έντονη φωτοσυνθετική δράση, οπότε και θα δημιουργηθούν υψηλά επίπεδα CO2, προκαλώντας τοξικές συνθήκες για τα ψάρια και τα ασπόνδυλα.

Εκτός από την ποσότητα του φωτός, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει και η ποιότητα. Το φάσμα, η ένταση, το ύψος του ενυδρείου, τα φυτά αλλά και το χρώμα του νερού του ενυδρείου, είναι παράγοντες που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπ’ όψιν, όταν επιλέγουμε λάμπες για να φωτίσουμε ένα φυτεμένο ενυδρείο. Η ποσότητα του φωτός επηρεάζει την «κατασκευή» του φυτού και η ποιότητα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την διαδικασία της φωτοσύνθεσης. Η διαδικασία αυτή ενισχύεται στην μπλε και κόκκινη περιοχή του φάσματος, μιας και τα φυτά μπορούν να αξιοποιήσουν καλύτερα το φως σε αυτές της περιοχές. Το κόκκινο φως βοηθά την ανάπτυξη των φυτών σε ύψος, ενώ το μπλε βοηθά την ανάπτυξη σε όγκο. Η πιο κατάλληλη περιοχή του φάσματος ως προς την ευαισθησία του ανθρώπινου ματιού, είναι η πρασινοκίτρινη, η οποία όμως είναι λιγότερο αξιοποιήσιμη για τα υδρόβια φυτά. Αν η ένταση του φωτός είναι ικανοποιητική, τα φυτά θα χρησιμοποιήσουν ακόμα και το φως αυτής της περιοχής του φάσματος. Γι ‘αυτό και η ένταση του φωτός είναι πιο σημαντική από το φάσμα. Τα υδρόβια φυτά έχουν την δυνατότητα να προσαρμόζονται στην ποιότητα του φωτός (χρωματική προσαρμογή) και αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στις άλγες ειδικά αν σκεφτούμε ότι περιγράφονται (και) από το χρώμα που έχουν: κόκκινη άλγη, πράσινη άλγη, μπλε άλγη κλπ. Η άλγη επωφελείται από οποιαδήποτε «δυσλειτουργία» ή «ανεπάρκεια» σε ένα ενυδρείο. Το ίδιο θα συμβεί και σε ένα ενυδρείο με κακή ποιότητα φωτός. (Οι λάμπες φθορισμού είναι καλό να αντικαθιστούνται κάθε εξάμηνο γιατί χάνουν την έντασή τους).

Έχοντας υπ ‘όψιν μου την ποιότητα, την ποσότητα, την ένταση , το φάσμα, τη διάρκεια ζωής και το κόστος, κατέληξα στην αγορά 2 λαμπών φθορισμού compact pHilips PL-L 24 w, 3500Κ, 1800 Lumens, CRI 82, 30cm (για πίσω)   και (για μπροστά) μία pHilips Aquarelle 10000Κ, 1100 Lumens, 18 W, 60cm ειδική για ενυδρεία. Το ενυδρείο μου είναι 91 λίτρα καθαρό νερό, oπότε προκύπτουν τα εξής:
51.6 Lumens/λίτρο, 0.72 watts/λίτρο (ή 2,86 watts ανά γαλόνι)

Η περίοδος φωτισμού είναι 12 ώρες την ημέρα - μιας και τα τροπικά φυτά χρειάζονται ίδια περίοδο φωτισμού με αυτή που υπάρχει στο φυσικό τους περιβάλλον για να αναπτυχθούν φυσιολογικά- εκτός από κάποιες φορές που χρειάστηκε να ελαττώσω τις ώρες φωτισμού. Δύο από αυτές τις φορές ήταν ένα 4ήμερο και ένα 8ήμερο που χρειάστηκε να λείψω και μια φορά που με «επισκέφτηκε» κυανοβακτήριο (BGA)

ΠΑΡΟΧΗ CO2:

Είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουμε ότι σε ένα ενυδρείο με φυτά, πρέπει να διατηρείται ισορροπία μεταξύ παρεχόμενου φωτός, διοξειδίου του άνθρακα και θρεπτικών συστατικών. Αν η παρεχόμενη ποσότητα κάποιων στοιχείων αλλάξει, χωρίς παράλληλα να αλλάξει αναλογικά η παρεχόμενη ποσότητα και των υπόλοιπων, τότε σίγουρα θα έχουμε έκρηξη άλγης. Λόγω του ότι στο νερό του δικτύου δεν υπάρχει αρκετό CO2 ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των φυτών, καλό θα είναι να προσθέτουμε εμείς είτε με έτοιμα συστήματα από το εμπόριο ή με την μέθοδο DIY CO2: Δείτε αναλυτικά τη διαδικασία εδώ: CO2

Σε αντίθεση με τα μη υδρόβια φυτά που προσλαμβάνουν CO2 από τον αέρα, για τα υδρόβια φυτά είναι απαραίτητη μια πολύπλοκη διαδικασία προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες τους σε CO2. (την οποία, εγώ δεν είμαι η καταλληλότερη για να την αναλύσω, φυσικά!!!) Σε γενικές γραμμές τα φυτά προσλαμβάνουν- καταναλώνουν διοξείδιο κατά τη διάρκεια της ημέρας απελευθερώνοντας οξυγόνο σε μορφή φυσαλίδων από τα στομάτια της κάτω πλευράς των φύλλων και δεσμεύουν οξυγόνο κατά τη διάρκεια της νύχτας απελευθερώνοντας διοξείδιο. (Μπορείτε να καταλάβετε αν τα φυτά σας φωτοσυνθέτουν, αν δείτε πάνω στα φύλλα τους μικρές φυσαλίδες, μία με δυο ώρες αφού ανάψουν τα φώτα του ενυδρείου. Αν δεν δείτε, τότε είτε η παρεχόμενη ποσότητα διοξειδίου δεν επαρκεί ή δεν γίνεται καλή διάχυση.).

Διοξείδιο του άνθρακα υπάρχει σε κάθε ενυδρείο, αποδίδεται στο νερό από τα ψάρια και προέρχεται και ως υποπροϊόν του κύκλου του αζώτου. Η ανάγκη τροφοδοσίας του συστήματος μας με CO2, εξαρτάται από κάποιους παράγοντες όπως: η ένταση του φωτός, η ανθρακική σκληρότητα, η ποσότητα του νερού, η μάζα των φυτών, ο πληθυσμός των ψαριών, η θερμοκρασία, ή κυκλοφορία του νερού, το υπόστρωμα, το τάισμα και το φιλτράρισμα. Εξαιτίας όλων αυτών των παραμέτρων δεν υπάρχει μία στάνταρ δοσολογία παροχής CO2. Μπορούμε όμως να ελέγξουμε πόσο CO2 υπάρχει στο νερό του ενυδρείου μας παίρνοντας μετρήσεις του pΗ (αν το pΗ πέσει κάτω από το 7 τότε υπάρχει πολύ CO2 και το νερό μας είναι όξινο. Αν το pΗ είναι πάνω από 7 τότε υπάρχει λιγότερο CO2 από ότι χρειάζεται και το νερό μας είναι αλκαλικό) και του ΚΗ. ΑΝ θέλετε να ελέγξετε πόσο CO2 καταναλώνουν τα φυτά σας τότε μπορείτε να κάνετε το εξής πολύ απλό: μετρήστε το pH νωρίς το πρωί πριν ανάψουν τα φώτα και το βράδυ πριν σβήσουν τα φώτα. Λογικά το πρωί θα πρέπει να έχετε χαμηλή τιμή pH και το βράδυ την υψηλότερη της ημέρας. Όσο μεγαλύτερη είναι η διαφορά ανάμεσα στις δύο τιμές τόσο μεγαλύτερη η κατανάλωση διοξειδίου, τόσο καλύτερα για τα φυτά!!!!! Αν το pH δεν πέφτει κατά τη διάρκεια της ημέρας άσχετα με το πόσο πολύ CO2 παρέχετε, είναι γιατί τα φυτά είναι απασχολημένα με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης! Η ιδανική τιμή pH για τα υδρόβια φυτά κυμαίνεται ανάμεσα στο 6,8 και 7 αλλά είναι πολύ φυσιολογικό κατά τη διάρκεια της ημέρας το pH να ανέβει στο 7,5. Μην πανικοβάλλεστε… είναι αναμενόμενο!

Ουσιαστικά, στα φυτά είναι σχετικά «αδιάφορο» αν τους παρέχουμε CO2 5mg/λίτρο ή 20mg/λίτρο. Το πιο σημαντικό είναι να μπορούμε να τους εξασφαλίζουμε σταθερά την ίδια ποσότητα CO2. Είναι λιγότερο επικίνδυνο για τα φυτά και τα ψάρια η υψηλή περιεκτικότητα σε CO2 απ ‘ότι η αυξομείωση της παρεχόμενης ποσότητας, μιας και οι μεταβολές της ποσότητας του CO2 στο νερό του ενυδρείου μας, επηρεάζει το pH δημιουργώντας ασταθείς συνθήκες.

Στο ενυδρείο παρέχω CO2 με ιδιοκατασκευή (DIY CO2), μόνο που πρέπει να πω ότι έχω ταλαιπωρηθεί λιγάκι  με τις διάφορες μικροδιαρροές που προκύπτουν για τον ένα ή τον άλλο λόγο, καθώς επίσης και από το άγχος για το αν η μαγιά δουλεύει ή πέθανε από ασιτία… οπότε και πρέπει να φτιάξω νέες μπουκάλες! Αυτή τη στιγμή έχω δύο 2λιτρες μπουκάλες και μία 5λιτρη. Μετράω το πρωί pH=7.2, KH=10 και το βράδυ pH=7.4, KH=11. Η ανάπτυξη των φυτών είναι ικανοποιητική αν και έχω την αίσθηση ότι ακόμα ο δρόμος είναι πολύ μακρύς....  Μικρές διακυμάνσεις στην  ποσότητα CO2 λόγω της ιδιοκατασκευής είναι σχετικά αναμενόμενες ειδικά όταν ανανεώνω τις μπουκάλες. Διαπιστώνω ότι τα φυτά για μερικές ημέρες έχουν πιο αργή ανάπτυξη, δεν έχουν έντονη φωτοσυνθετική δράση, και συνήθως για ένα τριήμερο με επισκέπτεται λίγη πράσινη μακρύτριχη άλγη την οποία απομακρύνω με μία οδοντόβουρτσα!!!

περισσότερες φωτογραφίες

Φωτογραφίες: ΓΗ & ΥΔΩΡ