Πολλοί χομπίστες που θέλουν να ασχοληθούν με την αναπαραγωγή των ψαριών, συνήθως ξεκινούν με λάθος τροφή για τα μικρά. Με αποξηραμένη τροφή για νεογέννητα ψάρια μπορούν να τραφούν μόνο λίγα είδη με επιτυχία. Η τροφή που χρησιμοποιείται πιο συχνά με επιτυχία, είναι οι προνύμφες (Ναύπλιοι = Nauplii) της Artemia salina.

Η Artemia salina ανήκει στην οικογένεια των βραγχιοποδιδών (Branchiopodides), της ομάδας Εντομόστρακα (Entomostraca) της τάξης Ανόστρακα (Anostraca) της  ομοταξίας καρκινοειδών (Crustacea) και ζει στα αλμυρά νερά λιμνών, τελμάτων και αλυκών. Η Artemia πολλαπλασιάζεται παρθενογενετικά για πολλές γενιές, αλλά γεννάει και αυγά, που εκκολάπτονται σε οποιαδήποτε περίοδο του χρόνου, έστω και αν έχουν παραμείνει έξω από το νερό για πολλά χρόνια. Στην ιδιότητα τους αυτή στηρίζεται και η βιομηχανικής κλίμακας παραγωγή αυγών, για χρησιμοποίηση των εκκολαπτόμενων προνυμφών της, στην διατροφή μικρών ψαριών. Χρησιμοποιούνται σε μεγάλη κλίμακα στα εκτροφεία βρώσιμων ψαριών γλυκού και αλμυρού νερού, σαν τροφή για τα πρώτα στάδια των νεογέννητων ψαριών. Μπορούμε να τα βρούμε στο εμπόριο, αφού με την αφαίρεση του αέρα από την συσκευασία, μπορούν να διατηρηθούν για χρόνια χωρίς να επηρεάζεται αισθητά το ποσοστό επιτυχίας των εκκολαπτόμενων αυγών. Για τους χομπίστες βέβαια κυκλοφορούν σε μικρές συσκευασίες στα Pet shops.

Το μέγεθος των προνυμφών είναι διαφορετικό, ανάλογα με την προέλευση των αυγών. Τα καλύτερα αποτελέσματα θεωρείται ότι έχουν τα αυγά που προέρχονται από τις μεγάλες αμερικανικές αλμυρές λίμνες. Υπάρχουν και αυγά κινεζικής προέλευσης, αλλά δεν έχουν το ποσοστό εκκόλαψης που έχουν τα αμερικανικά. Για αυτούς που θα ταΐζουν συστηματικά με Artemia, είναι προτιμότερη η συσκευασία σε κουτιά των 250 ή 450 γραμμ. Οι μικρότερες συσκευασίες δεν είναι τόσο αποδοτικές, αφού σε αυτές δεν έχει αφαιρεθεί ο αέρας και έτσι δεν εξασφαλίζεται μεγάλο ποσοστό εκκόλαψής τους.

Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε δυο φιάλες πλαστικές, (αν και είναι προτιμότερες οι γυάλινες) από αναψυκτικό ή νερό. Για ποσότητες προνυμφών που θα καλύψουν τις ανάγκες σε ένα ενυδρείο με μικρά ψάρια, αρκούν φιάλες του 1 λίτρου. Αφαιρούμε τον πάτο των φιαλών ώστε όταν είναι αντεστραμμένες να είναι ανοιχτές από πάνω. Σε ένα ράφι 5 ανοίγουμε τρύπες τόσο μεγάλες ώστε να μπαίνει ο λαιμός των φιαλών για να είναι σταθερές. Με κάποιο λάστιχο ή άλλο μέσο, στερεώνουμε το πάνω μέρος των φιαλών για μεγαλύτερη σταθερότητα. Από μια αεραντλία 1 παρέχουμε αέρα 4 στις δυο μπουκάλες για την εκκόλαψη των αυγών χρησιμοποιώντας ένα ταυ 2  διακλάδωσης του αέρα. Φροντίζουμε η άκρη του σωλήνα παροχής αέρα, να φτάνει όσο γίνεται πιο χαμηλά στο κάθε δοχείο. Στο κάτω μέρος, στις φιάλες, προσαρμόζουμε δυο βάνες 3 πλαστικές. Από εκεί μπορούμε να τραβάμε το νερό με τις Artemia, αν πρόκειται να τις αφαιρέσουμε όλες. Απαραίτητο είναι και το φως 6 σε όλη την διαδικασία. Βάζουμε 1 κουταλιά αλάτι (προτιμότερο είναι το αλάτι χωρίς ιώδιο) σε 0,7 λίτρα νερό και προσθέτουμε τα αυγά. Η ποσότητα των αυγών εξαρτάται από τις ανάγκες μας σε τροφή για τα ψάρια. Λίγο πριν την ώρα του ταΐσματος πλησιάζουμε ένα φως (λάμπα γραφείου ή κάτι τέτοιο) σε μια πλευρά της φιάλης. Οι προνύμφες συγκεντρώνονται κοντά στο φως και μπορούμε με ένα σωληνάκι να τις τραβήξουμε ή να τις πιάσουμε με μια μικρή ειδική απόχη και να ταΐσουμε τα ψάρια. Χρησιμοποιούμε ένα μικρό ειδικό σουρωτήρι για να πιάνουμε τις προνύμφες χωρίς το νερό, όταν τις τραβάμε με σωληνάκι. Αυτά τα σουρωτήρια τα αγοράζουμε από μαγαζί με είδη ενυδρείου. Κάποιοι χρησιμοποιούν γάζα ή φίλτρο για καφέ, αλλά δεν αξίζει τον κόπο να κάνουμε τέτοια δουλειά αφού το κόστος δεν είναι σημαντικό. Αναγκαζόμαστε να κάνουμε ευρεσιτεχνίες μόνο αν δεν μπορούμε να βρούμε το σωστό εργαλείο στην τοπική αγορά. Στο τέλος δεν ξεχνάμε να συμπληρώνουμε το νερό που λείπει από τις φιάλες. Γραφικά: Τ. Τσάμης

Για την καλλιέργεια είναι πιο καλό να χρησιμοποιούνται δυο δοχεία που στο κάτω μέρος στενεύουν σε μορφή χωνιού. (Με ένα δοχείο δεν εξασφαλίζεται η καθημερινή τροφή των μικρών ψαριών με προνύμφες της Artemia). Το μέγεθος των δοχείων εξαρτάται από τον αριθμό των ψαριών που πρέπει να τραφούν. Για αρχή αρκούν δοχεία του ενός λίτρου. Αυτά τα δοχεία τα βρίσκει κανείς στο εμπόριο ή μπορεί να τα φτιάξει μόνος του χρησιμοποιώντας φιάλες από νερό ή αναψυκτικό. Σε ένα λίτρο νερό βάζουμε μια κουταλιά αλάτι, (χωρίς ιώδιο) και τα αυγά της Artemia. Όσο μικρότερη είναι η περιεκτικότητα σε αλάτι, τόσο πιο πολύ ζουν οι προνύμφες μετά στο ενυδρείο. Εδώ πρέπει κανείς να πειραματιστεί λίγο, αφού δεν είναι πάντα ίδιο το νερό του δικτύου και η ποιότητα του αλατιού. (Υπάρχει στο εμπόριο ειδικό αλάτι για Artemia, αλλά και με αλάτι κοινό, χωρίς ιώδιο, γίνεται η δουλειά πολύ καλά. Μια πολύ καλή λύση για αυτούς που έχουν θαλασσινό ενυδρείο είναι η χρησιμοποίηση νερού από το ενυδρείο). Το δοχείο πρέπει να τροφοδοτείται με αέρα μέσω μιας αεραντλίας έτσι που να μην υπάρχει κανένα σημείο του δοχείου που να μπορούν κάποια αυγά να μείνουν ακίνητα. Η εκκόλαψη γίνεται σε 16 έως 36 ώρες ανάλογα με την θερμοκρασία. Η θερμοκρασία του νερού πρέπει να είναι μεταξύ 20 και 30 βαθμούς. Σε πολύ υψηλές θερμοκρασίες μπορεί να συμβεί να πεθαίνουν οι προνύμφες αμέσως μετά την εκκόλαψη. Σε αυτό φταίνε μάλλον βακτηρίδια που στο ζεστό νερό αναπτύσσονται πολύ πιο γρήγορα από τις προνύμφες της Artemia.

Σε θερμοκρασία 25 βαθμών, αρχίζουν να εκκολάπτονται τα πρώτα αυγά μετά από περίπου 16 ώρες. Η εκκόλαψη δεν γίνεται την ίδια στιγμή για όλα τα αυγά. Σε πρώτη φάση, μετά από τις 16 ώρες, έχει εκκολαφτεί το 50% των αυγών. Πρέπει να σταματάμε τον αέρα για μερικά λεπτά. Δεν πρέπει να μείνει η καλλιέργεια πολλή ώρα χωρίς αέρα γιατί θα αρχίσουν να πεθαίνουν οι προνύμφες. Τα αυγά που ακόμα δεν έχουν εκκολαφθεί κάθονται στον βυθό του δοχείου, οι προνύμφες συνήθως μένουν στην μέση του δοχείου, ενώ τα κελύφη των αυγών που έχουν ήδη εκκολαφθεί, ανεβαίνουν στην επιφάνεια του νερού. Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε με ένα σωληνάκι να τραβήξουμε (σιφονάρουμε) τις προνύμφες, προσέχοντας να μην τραβήξουμε μαζί και αυγά. Αυτό το κάνουμε βάζοντας μια λάμπα στο πλάι της φιάλης. Οι προνύμφες της Artemia συγκεντρώνονται εκεί και έτσι μπορούμε να τις πάρουμε.

Οι προνύμφες πρέπει να ξεπλυθούν με χλιαρό νερό (για να φύγει το αλάτι) και μετά μπορούν να δοθούν σαν τροφή στα ψάρια. Όπως λέμε γενικά για τις τροφές, και σε αυτή την περίπτωση ισχύει το «καλύτερα πιο λίγο παρά πιο πολύ» Οι προνύμφες ζουν στο ενυδρείο από 30 λεπτά έως 8 ώρες. Όσο πιο μαλακό και όξινο είναι το νερό τόσο πιο γρήγορα πεθαίνουν. Αυτές που παύουν να ζουν και δεν έχουν φαγωθεί ενισχύουν την δημιουργία μικροοργανισμών που μπορεί να απειλήσουν την ζωή και των μικρών ψαριών μας. Μια πολύ καλή λύση για τέτοιες περιπτώσεις, πέρα από την αφαίρεση τους με σιφονάρισμα,  είναι η προσθήκη σαλιγκαριών στο ενυδρείο με τα μικρά, που φροντίζουν να τρώνε όσες προνύμφες έχουν μείνει στον πυθμένα του ενυδρείου. Ιδιαίτερα χρήσιμα είναι τα σαλιγκάρια Helisoma nigricans ή τα ευρωπαϊκά ξαδέλφια τους Planorbis corneus.

Χρησιμοποιώντας ένα μικρό ενυδρείο των 25 λίτρων μπορούμε να κρατήσουμε τις προνύμφες Artemia και να τις μεγαλώσουμε, για να κάνουμε αναπαραγωγή ή για να ταΐζουμε μεγαλύτερα ψάρια. Βέβαια η αναπαραγωγή δεν αξίζει τον κόπο για να εξασφαλίσουμε τροφή για τα μικρά, αλλά πολλοί την κάνουν από ενδιαφέρον για την διαδικασία. Η κατάλληλη θέση του ενυδρείου αυτού είναι στο παράθυρο, για να το βλέπει ο ήλιος για μερικές ώρες την ημέρα ώστε να δημιουργείται άλγη. Εκείνο που χρειάζεται ακόμα είναι τροφή. Αν βάλουμε νερό σε δοχείο και το αφήσουμε στον ήλιο για μερικές μέρες θα πρασινίσει και θα θολώσει από τις άλγες που θα δημιουργηθούν. Αυτές οι άλγες είναι η κατάλληλη τροφή για τις Artemia. Ρίχνουμε κάθε μέρα νερό από το δοχείο στο ενυδρείο. Το νερό του ενυδρείου γίνεται λίγο θολό από τις άλγες και επαναλαμβάνουμε μόλις το νερό του ξεθολώσει.