Το Corydoras paleatus είναι από τα πιο κοινά γατόψαρα στον χώρο του χόμπι και γνωστό από τα τέλη του 19ου αιώνα. Η αναπαραγωγή του στην αιχμαλωσία είναι εύκολη και η πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια είναι γνωστή από το 1892. Σήμερα τα ψάρια που κυκλοφορούν στο εμπόριο είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους από αναπαραγωγές εκτροφείων της Ασίας, και κάποια από ευρωπαίους εκτροφείς. Πιασμένα από την φύση δεν κυκλοφορούν ή κυκλοφορούν σπάνια. Φτάνουν σε μήκος τα 7 cm και ζουν μέχρι 10 χρόνια στο ενυδρείο. Προέρχονται από την νοτιοανατολική Βραζιλία και την Αργεντινή, και ζουν σε μικρούς ποταμούς σε σημεία με τρεχούμενα νερά. Υπάρχουν και ψάρια albino από αυτό το είδος, λευκά με κόκκινα μάτια.

Είναι εύκολο στην διατήρηση του στο ενυδρείο. Όπως όλα τα γατόψαρα της οικογένειας των Corydoras είναι ψάρια που ζουν ομαδικά, γι αυτό πρέπει να τα κρατάμε σε ομάδα 5-6 ατόμων για να νοιώθουν καλά. Είναι ειρηνικά ψάρια και συμβιώνουν χωρίς πρόβλημα με άλλα είδη. Καλό είναι όμως να μην έχουμε στο ίδιο ενυδρείο πολλά είδη που ζουν στον βυθό, για να τους δίνουμε το περιθώριο να δείχνουν τον τρόπο συμπεριφοράς μεταξύ τους. Χρειάζονται βυθό από άμμο ή χαλίκι χωρίς αιχμηρές άκρες γιατί όλη την ημέρα γυρίζουν και ψάχνουν για τροφή και είναι εύκολο να τραυματίσουν τα μουστάκια τους αν δεν είναι κατάλληλο το υπόστρωμα. Τα φυτά δεν τους είναι απαραίτητα, αλλά χρειάζονται για να μπορούν να κρύβονται. Χρειάζονται σε κάθε περίπτωση σημεία που να μπορούν να αποσυρθούν και να νοιώσουν προστατευμένα. Αυτό μπορεί να είναι ρίζες ή ξύλα, αλλά και κάποια σημεία με πυκνά φυτά. Μπορούν να ζουν σε θερμοκρασίες από 18 έως 30^ο C.

Όπως προαναφέραμε, η αναπαραγωγή τους είναι σχετικά εύκολη. Επειδή για χρόνια τώρα αναπαράγονται στην αιχμαλωσία, μπορούν να ζευγαρώσουν όλο τον χρόνο και δεν ακολουθούν τον κύκλο των εποχών όπως γίνεται στην φύση. Αυτό που είναι καθοριστικό για την αναπαραγωγή τους, είναι η καλής ποιότητας ζωντανή ή κατεψυγμένη τροφή, οπότε και με την συμπλήρωση ηλικίας περίπου μισού έτους, είναι έτοιμα για τις πρώτες προσπάθειες!! Είναι δυνατόν να ξεχωρίσουμε το φύλο τους αν τα κοιτάξουμε από πάνω. Τα θηλυκά είναι μεγαλύτερα και το μπροστά μέρος τους είναι αισθητά πιο φαρδύ από τα αρσενικά. Επίσης τα αρσενικά έχουν πιο μακριές τις ακτίνες στο ραχιαίο πτερύγιο, αλλά αυτό δεν συμβαίνει πάντα, για να το θεωρούμε σαν δεδομένο χαρακτηριστικό.

Το ζευγάρωμα σηματοδοτείται αρχικά με ανησυχία μέσα στην ομάδα. Κολυμπούν το ένα προς το άλλο νευρικά και κάποια ανεβαίνουν και κατεβαίνουν στα τζάμια του ενυδρείου. Μετά από τρεις περίπου μέρες η ένταση των αρσενικών γίνεται πιο έντονη και βλέπουμε συχνά δυο ή τρία από αυτά να κολυμπούν στο ενυδρείο κοντά το ένα στο άλλο.

C. paleatus στην στάση ζευγαρώματος Τ. Αριστερά το θηλυκό. Foto: Ian Fuller

 Παράλληλα προσπαθούν να έρθουν σε σωματική επαφή με το θηλυκό. Η ουσιαστική στάση του ζευγαρώματος είναι η στάση Τ δηλαδή η θέση του αρσενικού μπροστά από το θηλυκό. Σε αυτή την θέση το αρσενικό προσπαθεί να πιάσει με τα κοιλιακά πτερύγια τα μουστάκια του θηλυκού. Αυτό θεωρείται το σήμα για να γεννήσει το θηλυκό τα αυγά (που μπορεί να είναι 3-5) και να τα πιάσει σχηματίζοντας με τα κοιλιακά του πτερύγια ένα είδος σακούλας. Ταυτόχρονα το αρσενικό αφήνει το σπέρμα. Ακόμα δεν είναι γνωστό με ποιο τρόπο γίνεται η γονιμοποίηση των αυγών. Μέχρι τώρα θεωρείτο ότι το θηλυκό κινείται προς τα εμπρός και με αυτό τον τρόπο έρχονται τα αυγά σε επαφή με το σπέρμα. Φοιτητές όμως από την Ιαπωνία έκαναν πειράματα και έβγαλαν το συμπέρασμα ότι η θηλυκιά καταπίνει το σπέρμα, το οποίο περνά γρήγορα από το έντερο της και βγαίνοντας από την έδρα, γονιμοποιεί τα αυγά. Αυτό το έκαναν, ρίχνοντας την στιγμή που βγάζει το αρσενικό το σπέρμα, Μπλε του Μεθυλενίου. Διαπίστωσαν ότι ένα μέρος από το χρώμα βγήκε από την έδρα και υποθέτουν ότι τον ίδιο δρόμο κάνει και το σπέρμα. Αυτό έχει συζητηθεί πολύ τον τελευταίο καιρό και υπάρχουν επιφυλάξεις για το αν είναι δυνατόν τόσο σύντομα να περάσει το σπέρμα μέσα από το σώμα της θηλυκιάς.

Μετά από την γονιμοποίηση των αυγών, η θηλυκιά εγκαταλείπει την περιοχή ζευγαρώματος και ψάχνει ένα ήσυχο σημείο, που το καθαρίζει και κολλάει τα αυγά. Στο ενυδρείο, αυτό το σημείο είναι συνήθως το τζάμι, κοντά στην επιφάνεια του νερού. Τα corydoras δεν τρώνε τα αυγά, όπως αναφέρεται συχνά στην βιβλιογραφία. Το καθάρισμα του σημείου που έχει επιλεγεί και η απόθεση των αυγών, είναι μια αρχική και μοναδική φροντίδα των γονιών, οι οποίοι μετά από αυτό δεν ασχολούνται πάλι μαζί τους. Περιπτώσεις που τα ψάρια τρώνε τα αυγά τους, οφείλονται συνήθως σε λάθος φτιάξιμο του ενυδρείου τους, δηλαδή έλλειψη φυτών και σημείων για να κρύβονται.

Τα αυγά χρειάζονται περίπου 36 ώρες (ανάλογα με την θερμοκρασία του νερού) για να εκκολαφθούν, και άλλες δυο μέρες μέχρι να καταναλωθεί ο λεκιθικός σάκος. Σε ενυδρείο με αρκετή άλγη πάνω σε ξύλα και πέτρες, αν δεν υπάρχουν άλλα ψάρια που μπορεί να τα φάνε, τα μικρά δεν χρειάζεται να απομακρυνθούν από το ενυδρείο. Πάνω στην άλγη βρίσκουν όλα τα απαραίτητα για να μεγαλώσουν γρήγορα.

Τα Corydoras paleatus, όπως και τα Corydoras aeneus, είναι τα ιδανικά γατόψαρα για κάποιον αρχάριο, που θέλει να δοκιμάσει την αναπαραγωγή τους. Δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις στις τιμές του νερού, αλλά χρειάζονται καθαρό και φρέσκο νερό, γι αυτό και πρέπει να κάνουμε τις εβδομαδιαίες αλλαγές, χωρίς να το αμελούμε.

Η διατροφή τους είναι απλή. Τρώνε τροφή σε φυλλαράκια και ταμπλέτες, αλλά είναι προτιμότερο να τους δίνουμε και ζωντανή, ή τουλάχιστον κατεψυγμένη τροφή και πιο πολύ μαύρες και κόκκινες λάρβες κουνουπιών. Τους είναι απαραίτητη αρκετή τροφή και πρέπει, αν τα κρατούμε σε κοινωνικό ενυδρείο, να φροντίζουμε να μένει αρκετή τροφή για αυτά από τα υπόλοιπα ψάρια.

Όταν γίνονται αναπαραγωγές μεταξύ ψαριών που είναι από τους ίδιους γονείς και αυτό επαναλαμβάνεται για περισσότερες γενιές, μπορεί να φανούν σημάδια αλλοίωσης των χαρακτηριστικών τους. Τα ψάρια γίνονται με πιο λεπτό σώμα, και συμβαίνει σιγά σιγά να μακραίνουν οι πρώτες ακτίνες του ραχιαίου πτερυγίου τους. Έχουν ήδη αρχίσει να κυκλοφορούν στο εμπόριο ψάρια από την Ασία με μακριές ουρές, όπως σχεδόν των Guppy's.

Βιβλιογραφία

Evers, H.G. (1994): Panzerwelse. Aspidoras, Brochis, Corydoras.

Stephan Dreyer - Rainer Keppler: DAS KOSMOS - BUCH DER AQUARISTIK  (1993)

R. Rombach (Rech): Corydoras paleatus : www.welse.net