Τα Corydoras aeneus είναι από τα πιο δημοφιλή είδη του γένους Corydoras, αφού, μαζί με τα Corydoras paleatus, είναι γνωστά στον χώρο των ενυδρείων εδώ και αρκετές δεκαετίες.

Είναι τα αγαπημένα ψάρια βυθού για τους πιο πολλούς χομπίστες, αφού σε κάθε κοινωνικό ενυδρείο θεωρούνται απαραίτητα για να καθαρίζουν τον βυθό από τα υπολείμματα τροφής που δεν πρόλαβαν να φάνε τα υπόλοιπα ψάρια. Τα τελευταία χρόνια έχουν μπει στην αγορά πολλά ακόμα είδη του γένους Corydoras, αλλά για πολλά χρόνια τα C. aeneus ήταν τα πιο κοινά «γατόψαρα» και στο πιο μικρό Pet Shop.

Ανήκουν στην οικογένεια Callichthyidae. Τόπος καταγωγής τους είναι μεγάλες περιοχές της Νότιας Αμερικής, όπως τα ποτάμια και οι λίμνες της Βενεζουέλας, της Κολομβίας, του Εκουαδόρ, του Περού και της Βραζιλίας. Σε αυτές τις περιοχές συναντάμε διαφορετικές παραλλαγές του είδους, αλλά πάντα σε μεγάλες ομάδες και σε σημεία με μικρό βάθος και χαμηλή ροή. Συχνά βρίσκονται ακόμα και σε σημεία που την περίοδο της ξηρασίας στεγνώνουν.

Πρόκειται για ψάρια που δεν δημιουργούν προβλήματα στους υπόλοιπους συγκάτοικους του ενυδρείου. Δεν ασχολούνται ακόμα και με τα πιο μικρά είδη. Συνήθως τα γατόψαρα είναι αυτά που αντιμετωπίζουν προβλήματα από άλλα επιθετικά ψάρια ή ψάρια που εμφανίζουν περιοχική συμπεριφορά όπως κάποια μικρόσωμα είδη κιχλίδων. Αυτή η ειρηνική συμπεριφορά τους τα κάνει κατάλληλα για ένα κοινωνικό ενυδρείο όπου θεωρούνται και οι καθαριστές του.

Όταν έρθει η εποχή των βροχών στους βιότοπους που ζουν, αρχίζει το ζευγάρωμα, αφού τότε υπάρχει μεγάλη προσφορά τροφής για τα ίδια, αλλά και για τον γόνο. Μεγάλο μέρος της τροφής τους σε αυτή την περίοδο, αποτελούν τα έντομα και τα σκουλήκια που ζουν στα δένδρα και όταν ανεβαίνει η στάθμη του νερού, παρασύρονται, πεθαίνουν και καταλήγουν στον βυθό, όπου βρίσκονται σε «θέση βολής» για τα γατόψαρα!!! Παράλληλα τρέφονται και με τροφές φυτικής προέλευσης, αλλά και αυγά, νύμφες ή προνύμφες εντόμων, καθώς και με νεκρούς οργανισμούς. Στο ενυδρείο δεν είναι καθόλου επιλεκτικά και δύσκολα. Τρώνε κάθε είδος τροφής του εμπορίου, αλλά αν θέλουμε να κάνουμε αναπαραγωγή θα πρέπει να τα ταΐζουμε με ποικιλία τροφών στις οποίες θα συμπεριλαμβάνεται και κατεψυγμένη τροφή ή ακόμα καλύτερα, ζωντανή. Καλό είναι να μην υπολογίζουμε σαν τροφή τους μόνο όση μπορεί να πέσει στον βυθό, αλλά να τους ρίχνουμε και ταμπλέτες βυθού κάθε 3-4 ημέρες. Πολύ καλή τροφή παράλληλα είναι το κατεψυγμένο σκουλήκι και η κατεψυγμένη αρτέμια.

Τα C. aeneus, μετά από πολλές αναπαραγωγές σε αιχμαλωσία έχουν πλέον γίνει πολύ πιο ευπροσάρμοστα σε διαφορετικές συνθήκες νερού. Πρέπει να ξέρουμε όμως μερικά στοιχεία για την σωστή φροντίδα τους.

Σε ένα ενυδρείο 100 λίτρων πρέπει να βάλουμε μια ομάδα τουλάχιστον 6 ατόμων, αφού και στην φύση ζουν σε ομάδες. Σε πιο μικρό ενυδρείο, για παράδειγμα 60 λίτρων, τόσα ψάρια μπορούμε να βάλουμε μόνο αν δεν υπάρχουν άλλα είδη μέσα σε αυτό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα C. aeneus φτάνουν σε μήκος τα 7 εκ., ενώ κάποιες φορές τα θηλυκά μπορεί και να τα ξεπεράσουν.

Είναι γνωστό, ότι για όλα τα είδη Corydoras, άρα και για τα C. aeneus, πρέπει να φροντίζουμε να έχουμε κατάλληλο υπόστρωμα στο ενυδρείο, αφού είναι ψάρια που ζουν στον βυθό και είναι μόνιμα σε αναζήτηση τροφής πάνω στο χαλίκι. Υπόστρωμα από χαλίκι με αιχμηρές γωνίες είναι επικίνδυνο γιατί πολύ συχνά τραυματίζει τα ευαίσθητα «μουστάκια» τους που ουσιαστικά είναι αισθητήρια όργανα για την ανεύρεση της τροφής τους. Αν παρατηρήσουμε λίγο τον τρόπο που κινούνται θα δούμε ότι σχεδόν καθόλου δεν τα καθοδηγεί η όραση. Πολύ συχνά, όταν ρίχνουμε μια ταμπλέτα βυθού παρατηρούμε ότι μπορεί να περνούν ακριβώς δίπλα της και να την αγνοούν. Όταν όμως την ακουμπήσουν με τα μουστάκια, ρίχνονται στο φαγητό με βουλιμία. Πιο κατάλληλο υλικό για υπόστρωμα είναι η άμμος, αλλά εκεί μπαίνει και ο παράγων φυτά, που ίσως κάποιες φορές να λειτουργεί περιοριστικά. Μια εναλλακτική λύση είναι το λεπτόκοκκο χαλαζιακό χαλίκι. Το πολύ ανοιχτόχρωμο ή λευκό υπόστρωμα δεν είναι κατάλληλο για τα C. aeneus, όπως και το πολύ έντονο φως. Αυτή είναι η αιτία που μερικές φορές βλέπουμε ότι τα ψάρια δεν βγαίνουν από την σκιά των φύλλων για να ψάξουν για τροφή.

Τα φυτά είναι απαραίτητα στο ενυδρείο που φιλοξενεί αυτά τα ψάρια. Τα μεγάλα φύλλα των ειδών Echinodorus sp. είναι ιδανικά για να κρύβονται και να ξεκουράζονται, αλλά και για να αποθέτουν κάποιες φορές τα αυγά τους. Η προστασία που νιώθουν ανάμεσα στα φύλλα λειτουργεί θετικά και τους είναι απαραίτητη. Έτσι αποφεύγονται και φαινόμενα στρες, που μπορεί να προκύψουν για διάφορους λόγους. Ακόμα και τα βήματα μας στο πάτωμα του δωματίου, μεταφέρονται ως κραδασμοί μέσα στο ενυδρείο και μπορεί να τα τρομοκρατήσουν. Μια καλή λύση για αυτό, είναι το λεπτό φελιζόλ που πρέπει να βάζουμε κάτω από το ενυδρείο για προστασία του κρυστάλλου, αλλά και θερμομόνωση.

Στην φύση ζευγαρώνουν μέσα στην ομάδα και μετά τα θηλυκά κολλούν τα αυγά σε διάφορα σημεία, εκεί που το νερό έχει μικρό βάθος αλλά αρκετή ροή. Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν πολλά άλλα είδη στον ίδιο βιότοπο που τρέφονται με τα αυγά τους και στην συνέχεια με τις λάρβες, μεγάλο μέρος τους επιβιώνει και αναπτύσσεται.

Οι διαφορές των δυο φύλων δεν είναι έντονες. Τα θηλυκά είναι πιο εύσωμα και συνήθως γίνονται μεγαλύτερα.

Για να καταφέρουμε αναπαραγωγή σε αιχμαλωσία, βάζουμε σε ένα μικρό ενυδρείο, για λίγες μέρες, 1 θηλυκό με 2-3 αρσενικά. Ταυτόχρονα προσφέρουμε ποικιλία τροφών σε αρκετές ποσότητες. Σημαντικό για να τα ωθήσουμε στην διαδικασία ζευγαρώματος είναι οι συχνές, ίσως και καθημερινές αλλαγές νερού με ταυτόχρονη πτώση της θερμοκρασίας. Με αυτό τον τρόπο προσομοιάζουμε τις συνθήκες της εποχής των βροχών στους τόπους καταγωγής τους. Ένας παράγων που τα επηρεάζει άμεσα είναι και το βαρομετρικό που επικρατεί. Σε μέρες με καταιγίδες και γενικά με χαμηλό βαρομετρικό η διάθεση τους για ζευγάρωμα αυξάνεται εντυπωσιακά. Σύντομα τα αρσενικά αρχίζουν και γίνονται νευρικά και κινούνται σε όλο το ενυδρείο με ταχύτητα, μόνα ή σε ομάδα, με τεντωμένα τα πτερύγια. Ταυτόχρονα αρχίζουν να ενοχλούν το θηλυκό κυνηγώντας το και μπαίνοντας μπροστά του για να του κλείνουν το δρόμο. Αν το θηλυκό είναι διαθέσιμο για ζευγάρωμα, ένα αρσενικό το πλησιάζει και με τα θωρακικά πτερύγια το κρατά από τα μουστάκια έτσι που το στόμα του θηλυκού να βρίσκεται κοντά στον γεννητικό του πόρο. Αυτή η στάση είναι γνωστή σαν στάση Τ γιατί το σώμα των δυο ψαριών σχηματίζει το κεφαλαίο γράμμα Τ όπου η οριζόντια γραμμή του γράμματος είναι το αρσενικό και η κάθετη το θηλυκό. Ταυτόχρονα αφήνει σπέρμα που το παίρνει το θηλυκό. Την ίδια στιγμή το θηλυκό γεννά περί τα 10 αυγά και τα κρατά με τα θωρακικά πτερύγια που τα διαμορφώνει σε σάκο. Ακόμα δεν έχει ξεκαθαριστεί πως γίνεται η γονιμοποίηση των αυγών. Κάποιοι επιστήμονες από την Ιαπωνία, κάνοντας ένα πείραμα με μπλε του Μεθυλενίου, διαπίστωσαν ότι το σπέρμα περνά μέσα από το σώμα του θηλυκού και γονιμοποιεί τα αυγά του. Άλλοι υποστηρίζουν πως ρόλο στην γονιμοποίηση των αυγών παίζουν τα βράγχια ή τα θωρακικά πτερύγια του θηλυκού. Μετά από αυτό το θηλυκό κάθεται για λίγο στον βυθό και μετά αναζητά ένα κατάλληλο σημείο για να αποθέσει τα αυγά. Σε αυτό δεν είναι πολύ εκλεκτικό. Μπορεί να τα αφήσει πάνω σε φυτά, στο τζάμι του ενυδρείου ή στον θερμοστάτη και το φίλτρο.

Αυτή η διαδικασία επαναλαμβάνεται πολλές φορές και στο τέλος μπορεί να κάνουν μέχρι και 200 αυγά.

Μετά την γέννα ή απομακρύνουμε τα ενήλικα ψάρια και φροντίζουμε τα αυγά ή αφήνουμε τα ψάρια στο ενυδρείο και απομακρύνουμε τα αυγά που συχνά είναι κολλημένα σε κάποιο φυτό και τα βάζουμε σε ένα μικρό ενυδρείο για την συνέχεια. Αν είναι κολλημένα στο τζάμι του ενυδρείο τα αφαιρούμε με ένα ξυραφάκι χωρίς πρόβλημα γιατί είναι αρκετά σκληρά και δεν καταστρέφονται. Αν απομακρύνουμε τα αυγά από το ενυδρείο, τα τοποθετούμε σε ένα μικρό ενυδρείο με νερό που έχει τις ίδιες τιμές με αυτό από όπου τα πήραμε. Είναι καλό να φροντίσουμε η στάθμη του νερού να μην υπερβαίνει τα 10 εκ. για να έχουν τα μικρά την δυνατότητα να γεμίσουν εύκολα την νηκτική τους κίστη με αέρα. Κάποιοι προτείνουν την προσθήκη φάρμακου για προφύλαξη των αυγών από μύκητες (Fungus). Τα αυγά εκκολάπτονται μετά από 4-5 μέρες και οι λάρβες τρέφονται με τον λεκιθικό σάκο για λίγες μέρες ακόμα. Στην συνέχεια, μεταφέρουμε τα μικρά σε ένα μεγαλύτερο ενυδρείο και αρχίζουμε να ταΐζουμε με νέοεκκολαφθήσα αρτέμια αλλά και τριμμένη ταμπλέτα βυθού. Είναι προτιμότερο να τα έχουμε τον πρώτο καιρό σε ενυδρείο χωρίς υπόστρωμα για να μπορούμε καθημερινά να μαζεύουμε την τροφή που μένει στον βυθό.

Τα C. aeneus δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις στην σύνθεση του νερού, αφού με pΗ γύρω στο 7 και μέτρια σκληρότητα αναπαράγονται με επιτυχία. Πιο καλά είναι βέβαια αν έχουμε pΗ 6,5, χαμηλή σκληρότητα και σχετικά μαλακό νερό. Υπάρχουν όμως και κάποιες παραλλαγές του είδους που έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις για να αναπαραχθούν με επιτυχία. Εκείνο που χρειάζονται είναι καθαρό νερό και καλό φιλτράρισμα. Επίσης είναι ευαίσθητα σε νεοστρωμένο ενυδρείο, γι’ αυτό και δεν πρέπει να είναι από τα πρώτα ψάρια που θα βάλουμε σε ένα καινούργιο ενυδρείο. Αυτό ισχύει για όλα τα είδη Corydoras.

Χωρίς να έχουμε την αίσθηση ότι κρατάμε κάποια ψάρια περίεργα ή σπάνια, τα C. aeneus είναι και χρήσιμα, αλλά και ενδιαφέροντα, αφού με την μόνιμη κίνηση τους δίνουν ζωή στο ενυδρείο μας και τα έχουμε για χρόνια παρέα, αφού ζουν μέχρι και 9 χρόνια αν τους παρέχουμε τις κατάλληλες συνθήκες. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι μετά από δεκαετίες κρατούν μια ιδιαίτερη θέση στην προτίμηση των χομπιστών.