Στην σωστή συντήρηση του ενυδρείου μας και των ψαριών, παράλληλα με την εξασφάλιση του κατάλληλου περιβάλλοντος, ανήκει και το τάισμα με το είδος της τροφής που έχουν ανάγκη τα ψάρια μας. Αφού τα ψάρια μας δεν έχουν την δυνατότητα να επιλέξουν την τροφή που χρειάζονται από το περιβάλλον που ζούνε, είμαστε εμείς υποχρεωμένοι να τους την προσφέρουμε.

Υπάρχουν τρεις βασικές κατηγόριες ψαριών, όσον αφορά την διατροφή τους: Τα σαρκοφάγα, τα φυτοφάγα και τα παμφάγα. Κάπου μεταξύ των φυτοφάγων και των παμφάγων ανήκει και η κατηγορία των ψαριών που τρέφονται με άλγη η οποία αναπτύσσεται πάνω στους βράχους, μέσα στην οποία υπάρχουν και ζωντανοί μικροοργανισμοί.

Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορούμε να «στριμώξουμε» όλα τα ψάρια, στενά, σε μια από τις γενικές αυτές κατηγορίες . Συχνά κάποια είδη κινούνται σε  ενδιάμεσες υποκατηγορίες.

Το πεπτικό σύστημα των ψαριών έχει προσαρμοστεί στο διατροφικό περιβάλλον που ζούνε και βέβαια στο είδος της τροφής που βρίσκουν εκεί. Η προσαρμογή επηρεάζει, μεταξύ άλλων και το μήκος του πεπτικού εντέρου, το οποίο μήκος εξαρτάται από το πόσο εύπεπτη ή όχι, είναι η βασική τροφή που πρέπει να επεξεργαστεί.

Αποκλειστικά σαρκοφάγα ψάρια τα οποία τρέφονται με μικρότερα ψάρια και άλλους υδρόβιους οργανισμούς έχουν πεπτικό έντερο μικρού μήκους και μεγάλο στομάχι το οποίο χρειάζεται για να δεχτεί την λεία του ψαριού. Επειδή αυτή η τροφή είναι εύπεπτη δεν χρειάζεται μακρύ έντερο. Τα παμφάγα ψάρια διαθέτουν μακρύτερο έντερο γιατί τρώνε και ένα ποσοστό φυτικής τροφής που είναι δύσπεπτη. Τα φυτοφάγα τέλος διαθέτουν ένα ιδιαίτερα μακρύ έντερο που είναι απαραίτητο για την πέψη των φυτικής προέλευσης τροφών.

Αυτά πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν κατά την επιλογή της τροφής που θα πάρουμε, αλλά και από τις εταιρείες που παρασκευάζουν τροφές γιατί διαφορετικά θα παρουσιαστούν στα ψάρια πεπτικές διαταραχές. Οι γνωστές εταιρείες πάντως φτιάχνουν τροφές κατάλληλες για όλα τα είδη ψαριών, και σε μας πέφτει το καθήκον να κάνουμε την σωστή επιλογή, ανάλογα με τα ψάρια που έχουμε στο ενυδρείο μας. Στις περιπτώσεις που φτιάχνουμε μόνοι μας τροφή πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν μας κάποια πράγματα για να μην κάνουμε λάθη: Πρέπει να αποκλείουμε το κόκκινο κρέας, και ειδικά τους μύες σαν πηγή πρωτεϊνών. Το κρέας υδρόβιων οργανισμών, και ειδικά ψαριών είναι πολύ καλύτερο. Ειδικά συχνό τάισμα με καρδιά μοσχαριού ή άλλο κρέας μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα, παρά το γεγονός ότι πιο παλιά υπολογιζόταν σαν πολύ καλή τροφή για μεγάλα σαρκοφάγα ψάρια. Τα λίπη μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τα ψάρια μόνο αν κάτω από κατάλληλη θερμοκρασία είναι ρευστά, δηλαδή αν έχουν πολλά ακόρεστα λιπαρά οξέα. Από αυτό συμπεραίνεται ότι τα λίπη των ζώων είναι ουσιαστικά αδύνατο να χωνευτούν από τα ψάρια και αποβάλλονται πάλι, με συνέπεια να επιβαρύνουν το νερό και να δημιουργούν φλεγμονές στο έντερο τους. Επειδή τα ψάρια στο ενυδρείο δεν έχουν την δυνατότητα κίνησης που έχουν στην φύση και επιπλέον ταΐζονται μάλλον περισσότερο απ’ ότι πρέπει παρά λιγότερο, δεν πρέπει η περιεκτικότητα της τροφής σε λίπος να υπερβαίνει το 3% με 5%.

Τροφή σε φυλλαράκι

Οι γνωστές τροφές σε φυλλαράκια φτιάχνονται σήμερα με πολύπλοκες συνταγές και δεν είναι καθόλου δεύτερης κλάσης τροφές, όπως θεωρείται από πολλούς. Χωρίς τις επαγγελματικά φτιαγμένες αυτές τροφές δεν θα είχε το χόμπι την διάδοση που έχει σήμερα σε όλο τον κόσμο. Περιέχουν όλα τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για την διατροφή των ψαριών. Με τον συνδυασμό πάρα πολλών πρώτων υλών και την προσθήκη βιταμινών έχει εξασφαλιστεί ότι δεν πρόκειται να παρουσιαστούν στα ψάρια μας φαινόμενα υποσιτισμού και τροφοπενιών. Τέτοιες τροφές υπάρχουν στο εμπόριο σε πολλές μορφές και με διαφορετική σύνθεση ώστε να καλύπτουν τις διατροφικές συνήθειες όλων των ειδών των ψαριών. Μπορούμε να επιλέξουμε μικρά ή μεγάλα φυλλαράκια, με διαφορετική περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες, και για ψάρια που είναι λιγότερο ή περισσότερο φυτοφάγα. Επίσης υπάρχουν και σε μορφή ταμπλέτας για τα ψάρια που ψάχνουν την τροφή τους στο βυθό, όπως είναι τα γατόψαρα, οι πλακόστομοι κλπ. Πολλές εταιρείες εκδίδουν φυλλάδια, που εκεί μπορούμε να βρούμε πληροφορίες για την σύνθεση της κάθε τροφής, για να αποφασίσουμε ποια είναι η πιο κατάλληλη για τα δικά μας ψάρια. Εκεί μπορούμε να διαπιστώσουμε αν για παράδειγμα μια τροφή είναι πραγματικά τροφή για φυτοφάγα ψάρια ή πρόκειται για άλλη μια γενική τροφή που τυχαίνει να έχει πράσινο χρώμα!

Και κάτι τελευταίο για τις τροφές αυτού του τύπου: Πρόκειται για τροφές που προέρχονται από φυσικά προϊόντα, και κατά συνέπεια έχουν ένα όριο, μέχρι ποτέ μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Οι εταιρείες φροντίζουν να έχουν τέτοιες συσκευασίες ώστε να μην χαλούν σε μικρό χρονικό διάστημα ούτε να χάνουν τα χρήσιμα στοιχεία τους. Επιπλέον οι καλές εταιρείες φροντίζουν να βάζουν ημερομηνία λήξης που όμως μετράει από την στιγμή που ανοίξουμε την συσκευασία. Οι βιταμίνες και τα λιπαρά οξέα χαλούν εύκολα. Για αυτό δεν πρέπει να αγοράζουμε μεγάλες συσκευασίες, αλλά τόση τροφή, που να τελειώσει σε δυο με τρεις μήνες. Επίσης δεν πρέπει να αγοράζουμε τροφές αυτού του τύπου σε διαφανείς συσκευασίες, γιατί το φως επηρεάζει την σύνθεση τους και ιδιαίτερα τις βιταμίνες που περιέχει η τροφή. Αν χρησιμοποιούμε παλιά τροφή δεν είναι υποχρεωτικό να πάθουν κάτι τα ψάρια. Απλά δεν τους προσφέρουμε αυτό που νομίζουμε ότι τους προσφέρουμε.

Ζωντανή τροφή.

Παρά τα πολλά προτερήματα της, η τροφή σε φυλλαράκι έχει ένα μεγάλο μειονέκτημα: δεν κουνιέται!! Υπάρχουν ψάρια που αρνούνται να φάνε τροφή σε φυλλαράκι γιατί δεν κουνιέται και γιατί το σχήμα και η γεύση της δεν αντιστοιχούν σε αυτό που έχουν συνηθίσει να τρώνε. Πολλά ψάρια εισαγωγής δεν έχουν γνωρίσει αυτές τις τροφές και χρειάζεται χρόνος μέχρι να συνηθίσουν σιγά σιγά να τις δέχονται.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να αποκτήσει κανείς ζωντανή τροφή. Μπορεί να κάνει αναπαραγωγή στο σπίτι αγοράζοντας τον εξοπλισμό που χρειάζεται από τα ειδικά μαγαζιά, μπορεί να πιάνει από την φύση τροφή τις κατάλληλες εποχές ή να αγοράσει από κάποια μαγαζιά που πωλούν ζωντανή τροφή. Η αναπαραγωγή στο σπίτι είναι ουσιαστικά δουλειά μόνο για αυτούς που κάνουν αναπαραγωγή ψαριών γιατί είναι μια διαδικασία χρονοβόρα και σχετικά εξειδικευμένη. Το να πιάσουμε τροφή από την φύση προϋποθέτει ότι ζούμε κοντά σε μέρη όπου υπάρχουν μόνιμα νερά, όπου μπορούμε να βρούμε κάποιους υδρόβιους οργανισμούς κατάλληλους για τροφή. Σε αυτή τη περίπτωση πρέπει να είμαστε βέβαιοι ότι στα συγκεκριμένα νερά δεν ζουν ψάρια, γιατί μπορεί να μεταφέρουμε στο ενυδρείο μας διάφορες ασθένειες και παθογόνους οργανισμούς. Το ευκολότερο είναι φυσικά να αγοράζουμε από κάποιο μαγαζί, αν είμαστε τυχεροί και υπάρχει κάποιο που να πουλάει ζωντανή τροφή. Μια τελευταία λύση είναι το καλοκαίρι να έχουμε έξω από το σπίτι ένα μεγάλο δοχείο με νερό, και από εκεί να πιάνουμε νύμφες κουνουπιών, που θα δημιουργηθούν σίγουρα, αλλά σε αυτή την περίπτωση πρέπει να τρώγονται αμέσως από τα ψάρια, διαφορετικά είναι πιθανόν την επόμενη μέρα να έχουμε ολοζώντανα κουνούπια μέσα στο δωμάτιο μας!

Κατεψυγμένη τροφή

Με αυτό το ορισμό εννοούμε κατεψυγμένη ζωντανή τροφή ή μέρη από τέτοια τροφή. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία από τέτοιες τροφές στα μαγαζιά και η συντήρηση τους είναι ίδια με αυτή των κατεψυγμένων τροφίμων για τους ανθρώπους. Αν οι τροφές αυτές είναι σωστά επεξεργασμένες και δεν έχουν βρεθεί κάποια στιγμή εκτός ψύξης, έχουν την ίδια θρεπτική αξία με τις ζωντανές τροφές.

Αποξηραμένη τροφή

Αποξηραμένη τροφή είναι τροφή που αρχικά είναι κατεψυγμένη και μετά, σε κενό αέρα, της έχει αφαιρεθεί η υγρασία. Με αυτή την μέθοδο διατηρούνται όλα τα θρεπτικά συστατικά της τροφής και παράλληλα καταστρέφονται οι τυχόν παθογόνοι μικροοργανισμοί που υπάρχουν μέσα στην αρχική ζωντανή τροφή. Επιπλέον αυτές οι τροφές έχουν την διάρκεια διατήρησης που έχουν και οι τροφές σε φυλλαράκι. Οι περισσότεροι παραγωγοί τροφής σε φυλλαράκι παράγουν παράλληλα και αποξηραμένες τροφές, οι οποίες συνήθως έχουν το χαρακτηριστικό FD =( freeze dried) στην συσκευασία τους. Με αυτές τις τροφές συνηθίζουν πολλά ψάρια που είχαν συνηθίσει να τρώνε ζωντανή τροφή, να τρώνε τροφές σε φυλλαράκι.

Πράσινη τροφή

Σε μερικά ψάρια αρέσουν πολύ τα φρέσκα λαχανικά, ακόμα και αν τα ταΐζουμε συστηματικά με τροφές πλούσιες σε πράσινο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι πλακόστομοι και τα ψάρια της οικογένειας Botia. Για να διαπιστώσουμε βέβαια τι προτιμάνε πρέπει να πειραματιστούμε. Κάποια θέλουν κομμάτια αγγούρι, ενώ άλλα προτιμούν αρακά, βρασμένη πατάτα ή φύλα από σαλάτα και σπανάκι. Για να βάλουμε στο ενυδρείο μας τέτοια τροφή θα χρειαστεί να την στερεώσουμε με ένα λάστιχο σε κάποια μικρή πέτρα.

συνέχεια