Προσδιορίζοντας την ασθένεια fin rot.

Η σήψη πτερυγίων (fin rot) αφορά μια γενική έκφραση για την νέκρωση ιστών των πτερυγίων των ψαριών. Τα συμπτώματα της ασθένειας είναι τα σκισίματα στα πτερύγια και η μη ομαλή εμφάνισή τους όσον αφορά την πληρότητα και την ευθύτητά τους. Συνήθως η φθορά αρχίζει να παρουσιάζεται στην άκρη του προσβεβλημένου πτερυγίου, αν και κατά περίπτωση μπορεί να εμφανιστεί οπή στη μέση περιοχή. Παρατηρώντας το ασθενές ψάρι θα δούμε πως παρουσιάζει εμφανώς ημικυκλική έλλειψη στο σημείο της πάθησης ή «τσάκισμα»  του πτερυγίου. Η άκρη του σημείου όπου έχει παρουσιαστεί η βλάβη έχει συνήθως λευκωπό χρώμα, διαφορετικό σαν υφή από αυτό που υπήρχε όταν το ψάρι ήταν υγιές και γίνεται θαμπό, χάνοντας την διαφάνειά του. Σε προχωρημένα στάδια παρουσιάζονται κόκκινα σημάδια ή φλεγμονές.

Αν το ψάρι δεν θεραπευθεί, η ασθένεια σταδιακά θα προχωρήσει σε πλήρη σήψη του πτερυγίου μαζί με τις ακτίνες του και θα αρχίσει να προσβάλλει τον κορμό, οδηγώντας σε σήψη αντίστοιχα του ουραίου πτερυγίου (peduncle disease) ή έλκος στη βάση του ραχιαίου πτερυγίου.

Το fin rot αποτελεί βακτηριδιακή μόλυνση. Βακτήρια που θεωρούνται αιτίες και υπάρχουν εν υπνώσει σε κάθε ενυδρείο μπορεί να είναι: Aeromonas, Pseudomonas, Flexibacter, χωρίς να εξαιρούμε (δευτερευόντως) και κάποιους μύκητες.

Συνήθως προέρχεται από stress

Eκτός από μικρές εξαιρέσεις, συνήθως όλες οι περιπτώσεις της ασθένειας προέρχονται από στρεσογόνους παράγοντες και μη κατάλληλες συνθήκες νερού.  Πολλές φορές το fin rot αποτελεί ένα από τα πρώτα συμπτώματα που θα μας οδηγήσει στην σκέψη ότι κάτι δεν πάει καλά. Από κει και πέρα αρκεί να ερευνήσουμε και να ανακαλύψουμε τι μπορεί να είναι αυτό. Ακόμα και σε περιπτώσεις καραντίνας, πριν να μπει το ψάρι στο κυρίως ενυδρείο, έχει αναφερθεί εμφάνιση της ασθένειας λόγω της μη οικειότητας του ψαριού με το περιβάλλον του αν και οι συνθήκες κράτησής του υπήρξαν ιδανικές. Κάτι που υποδηλώνει πόσο ευαίσθητα είναι τα ψάρια στο stress και κατά πόσο η διάβρωση των πτερυγίων είναι ένδειξη ότι υπάρχει πρόβλημα που θα πρέπει να εντοπίσουμε.

Θεραπεία

Αν και ακούγεται σαν επανάληψη, το stress είναι ο βασικός λόγος εμφάνισης fin rot. Μπορεί να εμφανιστεί ως δευτερεύουσα πάθηση εξαιτίας ήδη υπάρχουσας ασθένειας όπως παράσιτα κ.α. Άλλοι τέτοιοι παράγοντες είναι: υπερπληθυσμός στο ενυδρείο, χαμηλά επίπεδα οξυγόνου, επιθετική συμπεριφορά συγκάτοικων, κακή ποιότητα νερού, μη συμβατό ph, χαμηλές θερμοκρασίες ειδικά όταν έχουμε ψάρια με μακριά πτερύγια. Η πρώτη μας κίνηση θα ήταν να εξαλείψουμε τέτοιους  παράγοντες που δημιουργούν stress. Aν λάβουμε γρήγορα τα μέτρα μας και κάνουμε τις διορθώσεις που χρειάζονται, θεωρητικά θα έχουμε λύσει  το πρόβλημα και τα συμπτώματα  θα υποχωρήσουν είτε μόνα τους, είτε με την χορήγηση αντιβιοτικού. Χρησιμοποιούμε φάρμακα που ενδείκνυνται για καταπολέμηση gram negative οργανισμών. Chloramphenical, Oxytetracycline, Tetracycline είναι καλές επιλογές.

Η χρήση αλατιού αποτελεί ακόμα έναν τρόπο αντιμετώπισης της ασθένειας σε ποσοστό 3% όχι όμως και σε περιπτώσεις ψαριών που δεν έχουν λέπια στο σώμα τους.

Σε πολύ προχωρημένα στάδια ίσως καταστεί απαραίτητο να αφαιρέσουμε μέρος του προσβεβλημένου πτερύγιου και τον νεκρωμένο ιστό. Αυτή η μέθοδος απαιτεί πολύ προσοχή, ψυχραιμία και εμπειρία, δεδομένου ότι το ψάρι θα πρέπει να είναι ήρεμο και ίσως χρειαστεί νάρκωση. Με αποστειρωμένο ψαλίδι κόβουμε το μέρος του πτερυγίου που έχει προσβληθεί και εφαρμόζουμε στο σημείο τομής αντισηπτικό όπως το καθαρό ιώδιο. Αυτή η μέθοδος ενέχει τον κίνδυνο δευτερεύουσας μόλυνσης και είναι ιδιαίτερα σημαντικό η επαναφορά του ψαριού να γίνει σε ιδανικό, καθαρό περιβάλλον. Θα χρειαστεί παρακολούθηση τουλάχιστο για μια εβδομάδα.

Σε όλες τις περιπτώσεις τα προσβεβλημένα πτερύγια επανέρχονται στην αρχική τους μορφή εφόσον δεν έχει προχωρήσει η ασθένεια. Αν όμως έχουν πειραχθεί οι ακτίνες των πτερυγίων (οστά) οι πιθανότητες πλήρους επούλωσης είναι ελάχιστες.

 Γενικότερα όταν υπάρχουν υπολείμματα τροφής στο υπόστρωμα θα πρέπει να καθαρίζεται και να αποφεύγεται η υπερβολή στο τάισμα των ψαριών. Θα πρέπει να προσέχουμε στο εξής, ώστε οι τυποποιημένες τροφές να μη μένουν για πολύ καιρό προς κατανάλωση στους αποθηκευτικούς μας χώρους, δεδομένου ότι μετά το άνοιγμά τους χάνουν σχετικά γρήγορα τις βιταμίνες και τα θρεπτικά τους στοιχεία. Η φρέσκια, υψηλής ποιότητας τροφή σε μικρές ποσότητες είναι  προτιμότερη από τα συχνά ταΐσματα με πολυκαιρισμένες τροφές.