ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2003:

Τον τελευταίο καιρό έχει δημιουργηθεί μια περίεργη ισορροπία μέσα στο 1ο ενυδρείο. Αυτό που θεωρείται σαν κυρίαρχο αρσενικό είναι το Pseudotropheus socolofi. Έχει καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος του χώρου που είναι διαθέσιμος κάτω από τις πέτρες. Το περίεργο είναι ότι πρόκειται για το τελευταίο ψάρι που μπήκε στο ενυδρείο, και εκείνη την εποχή ήταν ακόμα σχετικά μικρό. Με την γνωστή όμως επιθετικότητα που έχουν τα Pseudotropheus αλλά και από το γεγονός ότι είναι άφοβα ψάρια, σιγά σιγά κατάφερε να κυριαρχήσει. Τον πρώτο καιρό δεν τολμούσε να αντιμετωπίσει τον Labidochromis sp. “yellow” λόγω μεγέθους και αυτό ήταν το μόνο ψάρι που σεβόταν μέσα στο ενυδρείο!! Με τον καιρό όμως, μεγαλώνοντας, ξεπέρασε και αυτό τον σεβασμό και αποθρασύνθηκε τελείως. Υπάρχει και ένα θηλυκό Ps. socolofi, που και αυτού η συμπεριφορά είναι ιδιαίτερη. Είναι γενικά πολύ ζωηρό και επιθετικό, αλλά και τις φορές που έχει αυγά στο στόμα δεν αλλάζει τακτική. Και τότε είναι μόνιμα έξω από τις πέτρες, επιτίθεται στα άλλα και τρώει όταν η τροφή δεν είναι σε μεγάλα κομμάτια όπως η τροφή της hikari. Το εντυπωσιακό είναι ότι ενώ τις πρώτες φορές κράτησε τα αυγά μέχρι το τέλος, τους τελευταίους μήνες τα κρατά μερικές μέρες και μετά χάνονται. Υποθέτω ότι τα τρώει. Δείχνει να μην έχει την υπομονή να τα κρατήσει στο στόμα όλο το διάστημα των 3 περίπου εβδομάδων. Μπορεί όμως να είναι και άλλος ο λόγος, και απλά να μην τον έχω εντοπίσει...

Σαν βασικός ανταγωνιστής του αρσενικού, είναι το αρσενικό Pundamilia nyererei. Αυτός έχει καταλάβει το αριστερό 1/3 του ενυδρείου και σε αυτό το κομμάτι είναι ανυποχώρητος. Συχνά γίνονται καυγάδες μεταξύ αυτού και του Ps. socolofi, αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Σε αυτές τις φάσεις ο Ps. socolofi, προσπαθώντας να τον διώξει, κάνει κυκλικές κινήσεις γύρω από τον εαυτό του απειλώντας τον σε απόσταση 10-15 εκ. και κάθε λίγο, με μεγάλη ταχύτητα, προσπαθεί να τον χτυπήσει, συνήθως κάτω από την κοιλιά. Μερικές φορές καταφέρνει και τον αναγκάζει να υποχωρήσει, αλλά αυτή η υποχώρηση διαρκεί μερικά δευτερόλεπτα. Ο P. nyererei κρατάει την θέση του σθεναρά, προσπαθώντας να ανταποδώσει τα χτυπήματα. Είναι μέρες που αυτό γίνεται πολύ συχνά, και πιο πολύ όταν είναι ο Ps. socolofi σε διαδικασία ζευγαρώματος. Σε αυτές τις φάσεις γίνεται υπερκινητικός και αυξάνεται κατά πολύ η επιθετικότητα του. Μπαινοβγαίνει ακατάπαυστα στη τρύπα που έχει καθαρίσει και απομακρύνει όλα τα άλλα ψάρια ενώ ταυτόχρονα βγάζει χαλίκι και το αποθέτει έξω από την τρύπα, δημιουργώντας έναν σωρό που όλο και αυξάνεται. Περνούν όμως και περίοδοι που δεν γίνονται καυγάδες και επικρατεί μια σχετική ηρεμία. Γενικά, δεν ξεκινούν οι καυγάδες από πρωτοβουλία του P. nyererei. Του αρκεί μόνο να κρατάει την θέση του.

Αρχίζει και υπάρχει όμως πρόβλημα με τα 2 Cyrtocara moorii. Ο αρσενικός προσπαθεί να ζευγαρώσει με την θηλυκιά του, αλλά έχει πρόβλημα με τον P. nyererei. Για κάποιο λόγο ο P. nyererei έχει αντιληφθεί την θηλυκιά C. moorii σαν πιθανή παρτενέρ του και βγάζει πάνω της όλη την επιθετικότητα που ανήκει στην διαδικασία ζευγαρώματος. Ταυτόχρονα απομακρύνει το αρσενικό C. moorii αφού τον νοιώθει σαν ανταγωνιστή του. Έχω δει πολλές φορές τα C. moorii να ξεκινούν το ζευγάρωμα και ο P. nyererei ξεκινά από την άλλη άκρη του ενυδρείου για να τα διακόψει. Το κακό είναι ότι όταν αυτός δεν ασχολείται μαζί τους, σε τέτοιες περιπτώσεις, φροντίζει να τα διακόπτει ο Ps. socolofi. Αυτός είναι και ο λόγος που μέχρι τώρα δεν έχουν καταφέρει να ζευγαρώσουν τα C. moorii ούτε μια φορά. Η μοναδική φορά που βρέθηκε η θηλυκιά με αυγά στο στόμα, ήταν πριν από ένα χρόνο, αλλά τότε είχε ζευγαρώσει με το Pseudotropheus sp. “Acei”, που εκείνη την εποχή ήταν ακόμα μέσα σε αυτό το ενυδρείο. Τότε φυσικά φρόντισα να τον απομακρύνω και να διακόψω την επώαση των αυγών αφαιρώντας τα από το στόμα της, γιατί δεν υπήρχε λόγος να βρεθώ με υβρίδια στο ενυδρείο!

Μου έκανε μεγάλη εντύπωση την ημέρα που είχα κάνει το ενυδρείο άνω κάτω για να βγάλω το φίλτρο, που είχε ξεκολλήσει. Το νερό ήταν τελείως θολό, οι πέτρες είχαν βγει ή είχαν μετακινηθεί και τα χέρια μου ήταν όλη την ώρα μέσα στο ενυδρείο. Τα ψάρια, όπως ήταν φυσικό είχαν εξαφανιστεί. Όλη αυτή την ώρα λοιπόν τα 2 C. moorii προσπαθούσαν να ζευγαρώσουν ακριβώς δίπλα στο χέρι μου. Μου δημιουργήθηκε η εντύπωση ότι μέσα σε όλο αυτό τον χαμό κάτι λειτούργησε υπέρ της διάθεσης τους για ζευγάρωμα. Το πιο περίεργο ήταν ότι δεν έδειχναν καθόλου να φοβούνται ή ότι ο φόβος ήταν πιο μικρός από την ενστικτώδη διάθεση να ζευγαρώσουν. Φυσικά όταν τελικά κατάφερα να βγάλω το φίλτρο από το ενυδρείο και τα υπόλοιπα ψάρια βγήκαν από τις κρυψώνες τους οι δυο κυρίαρχοι κατάφεραν να τα σταματήσουν διώχνοντας τα. Υπεύθυνο για όλη αυτή την κατάσταση είναι το γεγονός ότι ο μόνος διαθέσιμος ανοιχτός χώρος στο ενυδρείο είναι το μπροστά μέρος του, ενώ όλος ο υπόλοιπος είναι καλυμμένος από πέτρες. Τα C. moorii για να ζευγαρώσουν θέλουν ανοιχτό χώρο, σε αντίθεση με τα Ps. socolofi που ζευγαρώνουν μέσα σε σπηλιές που δημιουργούν οι πέτρες. Όταν λοιπόν θέλουν να ζευγαρώσουν, το μόνο κατάλληλο σημείο είναι ο μπροστά ανοιχτός χώρος, αλλά εκεί τα βλέπουν οι άλλοι και τα διώχνουν αμέσως. Δεν νομίζω ότι μπορεί να λυθεί το πρόβλημα, αφού το ενυδρείο δεν είναι αρκετά μεγάλο και τα C. moorii δεν έχουν ακόμα το μέγεθος που θα τους επιτρέψει να αντισταθούν. Κάποιες φορές το αρσενικό κάνει προσπάθειες να αντιμετωπίσει τα άλλα, μα ακόμα δεν έχει το ανάλογο μέγεθος για να μπορέσει να κρατήσει αυτή την στάση για πολύ.

Μέσα σε αυτό το κλίμα κινούνται και τα 6 Labidochromis sp. “yellow”. Αυτά δεν συμμετέχουν σε καυγάδες, παρά έχουν φροντίσει να έχουν το καθένα μια τρύπα για να κρύβεται. Μόνο μεταξύ τους γίνονται κάποιες αθώες αψιμαχίες. Κατά διαστήματα όμως αλλάζει το σκηνικό. Όταν το μεγάλο αρσενικό αποφασίσει ότι πρέπει να ζευγαρώσει, αλλάζει τελείως στάση. Βγαίνει από την τρύπα που συνήθως κρύβεται και ξαφνικά αντιμετωπίζει τα άλλα δυο με σθένος. Ακόμα και ο P. nyererei σέβεται και κάνει στην άκρη, ενώ σε τέτοιες περιπτώσεις αλλάζει και το χρώμα του. (Τα μέρη του σώματος του, που συνήθως είναι σχεδόν μαύρα, γίνονται πιο ανοιχτόχρωμα).

17 / 2 / 2003

Αυτή την συμπεριφορά παρατήρησα και τις τελευταίες μέρες. Το μόνο πρόβλημα είναι ότι το  θηλυκό που έχει βάλει στο μάτι ο L. sp. “yellow” είναι αρκετά πιο μικρό από αυτόν και καταφέρνει και μπαίνει σε τρύπες που δεν υπάρχει περίπτωση να το κυνηγήσει. Δεν ξέρω τι θα καταφέρει τελικά και αν θα έχει επιτυχία η προσπάθεια του αρσενικού. Το σίγουρο πάντως είναι,  πως μετά από λίγες μέρες αυτός θα ξαναπέσει σε νιρβάνα για μεγάλο διάστημα!!!

21 / 2 / 2003

Τελικά μετά από φιλότιμες προσπάθειες η μικρή L. sp. “yellow” βρέθηκε με αυγά στο στόμα! Δεν κατάφερα να δω την διαδικασία και συνήθως έτσι γίνεται με αυτά τα ψάρια. Μάλλον ζευγαρώνουν ώρες που το φως του ενυδρείου είναι σβηστό, δηλαδή τις πρωινές ώρες που υπάρχει φως από τον εξωτερικό χώρο. Μετά από το ζευγάρωμα περιορίστηκε κατά πολύ και η μαχητικότητα του αρσενικού και ξαναβρέθηκε στην τρύπα του, υποθέτω μέχρι την επόμενη φορά.
Αυτό το διάστημα, αυγά στο στόμα έχει και μια Ps. socolofi .  Τις επόμενες μέρες μάλλον θα αφήσει τα μικρά, αλλά οι πιθανότητες επιβίωσης δεν είναι πολύ μεγάλες μέσα στο ενυδρείο. Δεν φροντίζω όμως να κρατάω μικρά, γιατί σύντομα μεγαλώνουν και μετά δεν έχω τι να τα κάνω.

Η θηλυκιά L. sp. “yellow” με αυγά στο στόμα. Φαίνεται καθαρά το γεμάτο στόμα της!

Η Ps. socolofi με αυγά στο στόμα.

Επιπλέον υπάρχουν και 2 αρσενικά Ps. socolofi που ακόμα είναι μικρά και η στάση τους είναι κάτι μεταξύ φόβου και θράσους, προσπαθώντας να βρουν την θέση τους μέσα στο ενυδρείο.
 

Φωτογραφίες: ΓΗ & ΥΔΩΡ