Το Apteronotus albifrons (Ελληνική ονομασία! : Aptero = χωρίς πτερύγια, notus = μαύρο) είνα ένα από τα πιο περίεργα ψάρια, τόσο στην εμφάνιση, όσο και στην συμπεριφορά. Γι’ αυτό τον λόγο είναι σχετικά δύσκολο να τα βρεί κανείς εύκολα σε ενυδρεία καθώς προτιμώνται απο λίγους μόνο ενυδρειόφιλους.

Ανήκει στην οικογένεια Apteronotidae και είναι πιο γνωστό ως «μαχαιρόψαρο» στα Ελληνικά, «Black Ghost» στα Αγγλικά. Ζει κυρίως στη Βενεζουέλα και την Παραγουάη, σε ρυάκια και ποτάμια με ήπια ροή, με θερμοκρασία από 23-28 °C, pH 6 – 8  και dGH 5 – 19°.

Η αναπαραγωγή του θεωρείται εξαιρετικά δύσκολη μιας και έχει επιτευχθεί σε πολύ ελάχιστες περιπτώσεις σε ενυδρεία, ενώ τα δύο φύλα δεν εμφανίζουν εξωτερικές διαφορές.

Το σώμα του δεν έχει λέπια, ενώ αντίθετα δίνει την αίσθηση μαύρου «βελούδου». Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι ότι κολυμπά πολύ περίεργα: με κυματοειδή κίνηση κυρίως του ενιαίου κάτω πτερυγίου πηγαίνει προς τα εμπρός, προς τα πίσω, αλλά κάνει ακόμη και περίεργες κυκλικές κινήσεις και μανούβρες παρόμοιες με αυτές των μαχητικών αεροσκαφών. Μερικές φορές μπορεί κανείς να το δει να «ξαπλώνει» στο πλάι, πράγμα εντελώς φυσιολογικό, αν και αρχικά ξαφνιάστηκα και απελπίστηκα όταν το είδα σ’ αυτή την στάση!

Τρέφεται με ζωντανή και κατεψυγμένη τροφή ή ακόμη και φυλλαράκια. Το δικό μου τρώει άνετα τα φυλλαράκια, τρελαίνεται όμως πραγματικά όταν του δίνω bloodworms! Πρέπει όμως να λάβουμε υπόψη ότι πρόκειται για σαρκοφάγο ψάρι και επίσης ότι το τελικό του μέγεθος στην φύση μπορεί να φτάσει και τα 50 cm! Ως εκ τούτου (αν και μεγαλώνει πάρα πολύ αργά), δεν συνίσταται για μικρά ενυδρεία και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγκατοικεί με neon (Paracheirodon innesi) ή άλλα μικρόσωμα ψάρια μιας και τα τελευταία θα αρχίσουν να μετράνε τις μέρες που τους έμειναν! Ιδανικοί συγκάτοικοι του είναι τα Σκαλάρια (Pterophyllum scalare), οι Δίσκοι (Sympbysodon aequifasciatus), τα Botia sp. (πχ Chromobotia (Botia) macracanthus), σε καμία περίπτωση όμως κιχλίδες των οποίων η επιθετική συμπεριφορά θα μπορούσε να του δημιουργήσει προβλήματα.

Η κοινωνική συμπεριφορά του σε γενικές γραμμές δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα προβλήματα. Η νευρικότητά του όμως είναι έκδηλη αν το τοποθετήσουμε σε μικρό ενυδρείο, ενώ σε καμία περίπτωση δεν ανέχεται την παρουσία άλλων ψαριών του ίδιου είδους ούτε καν σε μεσαίου μεγέθους ενυδρείο. Η συμπεριφορά του δε, γίνεται ακόμη πιο ήπια αν του παρέχουμε πολύ καλές κρυψώνες σε σχήμα «σωλήνα». Γενικά όμως, αν κρίνω από το δικό μου, πρόκειται για ένα μάλλον υπερκινητικό ψάρι. Ιδιαίτερη εντύπωση μου έκανε η γρήγορη εξοικείωση του μαζί μου. Ενώ αρχικά κινούταν νευρικά σε όλο το ενυδρείο σε μία βδομάδα περίπου άρχισε να τρώει φυλλαράκια από το χέρι μου!

Το Apteronotus albifrons έχει ένα ακόμα χαρακτηριστικό. Όπως και τα ελεφαντόψαρα, αλλά και πολλά χέλια, σε όλη την επιφάνεια του σώματος του έχει όργανα που παράγουν ασθενές τρισδιάστατο ηλεκτρικό πεδίο (1mV cm-1) το οποίο δεν γίνεται αντιληπτό από τα άλλα ψάρια, και άλλα όργανα που δέχονται τις αντανακλάσεις αυτού του ηλεκτρικού πεδίου, δίνοντάς του πλήρη αίσθηση του περιβάλλοντος και καθιστώντας το ικανό να κυνηγά στο σκοτάδι, ενώ την ημέρα είναι σχεδόν τυφλό. Το ηλεκτρικό αυτό πεδίο δε, είναι συνεχώς μεταβαλλόμενο μιας και εξαρτάται από την κίνηση του ψαριού καθώς και από την απόσταση του δίπολου κεφάλι – ουρά. Γι΄ αυτό τον λόγο κάνει χαρακτηριστικές κινήσεις όταν πρόκειται να επιτεθεί σε θήραμα, οι οποίες κινήσεις αποσκοπούν στο να συλλέξει περισσότερες πληροφορίες για το περιβάλλον και τον στόχο.

Κλείνοντας, αξίζει να σημειώσουμε ότι όλα όσα αναφέρονται σε σχέση με την συμπεριφορά του μπορεί να διαφέρουν σημαντικά από ψάρι σε ψάρι (όπως άλλωστε συμβαίνει και στα Betta splendens) και αυτό τους προσδίδει χαρακτήρα και προσωπικότητα, τα οποία σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά του, έχουν συντελέσει στο να υπάρχουν φανατικοί του είδους. Προσωπικά πιστεύω οτι είναι ένα απο τα πιο ασυνήθιστα και εντυπωσιακά ψάρια το οποίο σίγουρα εντυπωσιάζει τόσο τους αρχάριους όσο και τους πιο έμπειρους ενυδρειόφιλους.

Βιβλιογραφία και άλλες αναφορές:

Anon., 1996. Fish collection database of the University of British Columbia Fish Museum Fish Museum University of British Columbia, Vancouver, Canada.
Silas, E. G. 1956. The systematic position of the Indian cyprinid fish, *Cirrhinus fasciatus* Jerdon (1849), with a new name for *Barbus fasciatus*
http://www.mongabay.com/fish/knifefish.htm
http://www.aqualandpetsplus.com/Knife,%20Black%20Ghost.htm
http://alumnus.caltech.edu/~rasnow/index.html
http://www.fishbase.org/