ΑΛΓΗ: Πρόκειται για μικροοργανισμούς που υπάρχουν σε όλα τα ενυδρεία. Μερικές φορές αυτοί οι μικροοργανισμοί αναπτύσσονται σε ακραία επίπεδα και αποτελούν έναν μεγάλο μπελά ή ακόμα και απειλή για την καλή «υγεία» των φυτών και των ψαριών. Υπάρχουν πολλά είδη άλγης όπως η πράσινη, η καφέ, η μπλε-πράσινη ( ίσως και η πιο δύσκολη για να την ξεφορτωθεί κανείς!), η κόκκινη κλπ. Εξάλειψη: με ειδικά προϊόντα κατά της άλγης, με μεταβολή της διάρκειας και της έντασης του φωτισμού, με ασπόνδυλα ή ψάρια που τρέφονται με άλγη και με εξάλειψη των φωσφορικών αλάτων. Αξίζει τον κόπο να σημειώσει κανείς ότι η άλγη είναι φυτό, ένα φυτό με φοβερή προσαρμοστικότητα σε όλες τις συνθήκες. Εξαιτίας αυτού, τα περισσότερα παρασκευάσματα – τα οποία υποστηρίζουν ότι περιορίζουν ή και εξαφανίζουν την άλγη – είναι πολύ πιθανό, σε κάποιο βαθμό, να είναι βλαβερά και για τα φυτά. Ένα τέτοιο παρασκεύασμα θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο στην περίπτωση που οποιαδήποτε άλλη μέθοδος αποδειχθεί αναποτελεσματική.

pH (Potential Hydrogen): Πρέπει να παίρνετε μετρήσεις κάθε εβδομάδα. Στην περίπτωση που έχετε χαμηλή ανθρακική σκληρότητα (KH < 4) και παροχή διοξειδίου του άνθρακα (CO2), πρέπει να παίρνετε μετρήσεις καθημερινά, μέχρι να βεβαιωθείτε ότι το pH έχει σταθεροποιηθεί. Ουδέτερο θεωρείται το pH με τιμή 7, αλκαλικό με τιμή πάνω από 7 και με τιμές κάτω από 7 όξινο. Τα περισσότερα ψάρια ανέχονται καλά τιμές pH από 7-7,5. Μερικά από αυτά χρειάζονται πολύ αλκαλικό νερό (African Rift Lake Cichlids),και άλλα πολύ όξινο (Betta spenders (μονομάχοι), δίσκοι). Τα περισσότερα είδη μπορούν να προσαρμοστούν σταδιακά σε ουδέτερο pH. Εάν στο ενυδρείο υπάρχει παροχή CO2, συνιστάται ηλεκτρονικός μετρητής του pH.

KH: Carbonate hardness: Ανθρακική σκληρότητα. Είναι ο ρυθμιστής της σταθερότητας του pH στο νερό. Όσο πιο υψηλή είναι η τιμή του KH, τόσο περισσότερο CΟ2 ή άλλα όξινα στοιχεία μπορούν να προστεθούν στο νερό χωρίς να επιφέρουν σημαντικές αλλαγές στις τιμές του pH. Τα περισσότερα ψάρια εύκολα ανέχονται τιμή KH μέχρι 10, ενώ κάποια από αυτά αντέχουν τιμές μέχρι και 30. Όπως πάντα, οι σταδιακές μεταβολές είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε.

GH: General Hardness: Γενική Σκληρότητα (κυρίως ανθρακικό μαγνήσιο και ασβέστιο αλλά και οποιοδήποτε πολυσθενές κατιόν, όπως σίδηρος). Μερικά ψάρια (οι δίσκοι για παράδειγμα) χρειάζονται πολύ μαλακό νερό (χαμηλές τιμές GH, 1-4), ενώ κάποια άλλα όπως οι Αφρικανικές κιχλίδες χρειάζονται υψηλό GH (τιμές μεγαλύτερες από 12). Όταν θέλετε να προσθέσετε καινούρια ψάρια στο ενυδρείο σας πρέπει να δίνετε μεγάλη προσοχή στις απαιτήσεις που έχουν όσον αφορά τις συνθήκες του νερού, πριν τα αγοράσετε.

ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟ ΕΝΥΔΡΕΙΟ: ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΟ ΕΝΥΔΡΕΙΟ:  Η ύπαρξη ενός νοσοκομειακού ενυδρείου είναι κάτι που σχεδόν επιβάλλεται. Στην πραγματικότητα δεν εξυπηρετεί μόνο ένα σκοπό αλλά τρεις διαφορετικούς: το ενυδρείο-νοσοκομείο, το ενυδρείο-μαιευτήριο και το ενυδρείο-καραντίνα. Ένα φίλτρο με σφουγγάρι, ένας θερμοστάτης, κατάλληλος φωτισμός και λίγο χαλίκι, είναι ο πλέον απαραίτητος εξοπλισμός για ένα τέτοιο ενυδρείο. Γυάλινο κατά προτίμηση μιας και δεν χαράσσεται εύκολα.

ΕΝΥΔΡΕΙΟ-ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ: Θα σας φανεί ιδιαίτερα χρήσιμο όταν κάποιο ψάρι αρρωστήσει και χρειαστεί ειδική θεραπεία. Με αυτό τον τρόπο μπορείτε να απομονώσετε το άρρωστο ψάρι, να ακολουθήσετε τη ανάλογη φαρμακευτική αγωγή και να αποφύγετε την έκθεση του κυρίως ενυδρείου σας σε τυχόν παρενέργειες του φάρμακου. Είναι επίσης ένας τρόπος για να γλιτώσετε χρήματα. Δεν είναι το ίδιο να επιτύχεις την σωστή συγκέντρωση φάρμακου σε ένα ενυδρείο 490 λίτρων και σε ένα των 50 λίτρων! Χρειάζεσαι 10 φορές περισσότερο φάρμακο! Και τα φάρμακα για τα ψάρια έτσι και αλλιώς στοιχίζουν ακριβά!
Είναι πολύ σημαντικό το ενυδρείο να καθαρίζεται μετά το πέρας της θεραπείας. Αδειάστε όλο το νερό (μέχρις ξηρού) και αφού το καθαρίσετε με σφουγγάρι και νερό (κάθε φορά να στεγνώνετε το ενυδρείο), καθαρίστε μετά το σφουγγάρι με πολύ νερό! Όλη αυτή η διαδικασία ονομάζεται «προληπτικά μέτρα»! Πρέπει να ξέρετε ότι όλα τα φάρμακα έχουν ενεργά και αδρανή προϊόντα μεταβολισμού τους, τα οποία μπορεί να παραμείνουν στο σφουγγάρι για μήνες. Έτσι όταν θα ξαναστήσετε το ενυδρείο, θα διαλυθούν μες το νερό, με αποτέλεσμα το επόμενο ψάρι που θα «εισαχθεί» για θεραπεία να διατρέξει σοβαρό κίνδυνο κατά της υγείας του! Οι αλλαγές νερού στο νοσοκομειακό ενυδρείο πρέπει να γίνονται πολύ πιο συχνά από ότι σ’ ένα κανονικό ενυδρείο μιας και το φιλτράρισμα του νερού δεν γίνεται βιολογικά, με αποτέλεσμα η αμμωνία και τα προϊόντα μεταβολισμού του φαρμάκου (ή και το ίδιο το φάρμακο) να παραμένουν μέσα στο ενυδρείο. Δύο αλλαγές νερού της τάξης του 50% κάθε εβδομάδα είναι απαραίτητες. Μεγάλη προσοχή πρέπει να δείξει κανείς και με την ποσότητα της τροφής. Ταΐστε το ψάρι αλλά μην το παρακάνετε! Μπορεί να χάσετε το ψάρι πολύ πιο εύκολα από «υπερδοσολογία τροφής» παρά από την ίδια την ασθένεια!

ΕΝΥΔΡΕΙΟ-ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΟ: Μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε ως το ενυδρείο για ζευγάρωμα ή απλά να μετακινείτε εκεί τη θηλυκιά όταν έχει ακόμα τα αυγά στο στόμα, μέχρι τη στιγμή που τα μικρά θα είναι τόσο μεγάλα ώστε να μπορούν να επιβιώσουν μόνα τους! Για τον πυθμένα του ενυδρείου προτιμείστε το χαλίκι και φροντίστε να φτιάξετε με πέτρες, αρκετές καλές κρυψώνες!

ΕΝΥΔΡΕΙΟ-ΚΑΡΑΝΤΙΝΑ: Υπάρχουν εκατοντάδες καλοί λόγοι για την ύπαρξη ενός τέτοιου ενυδρείου. Εγώ απλώς θα σας μεταφέρω αυτό που είπε ο Ιπποκράτης 2.500 χρόνια πριν: «Η πρόληψη είναι καλύτερη από την θεραπεία», καθώς και την πιο σύγχρονη εκδοχή «ένα γραμμάριο πρόληψης αξίζει όσο ένας τόνος θεραπείας». Αυτό που προσπαθώ να σας πω είναι να χρησιμοποιείτε το ενυδρείο-καραντίνα κάθε φορά που αγοράζετε καινούρια ψάρια. Γλιτώνετε τον εαυτό σας από πολλούς μπελάδες και τα ψάρια σας από πολλά προβλήματα υγείας. Ποτέ μην εμπιστεύεστε ένα ψάρι, όσο υγιές και ζωηρό και αν δείχνει, εάν δεν το έχετε παρατηρήσει για τουλάχιστον δύο εβδομάδες.

ΦΑΡΜΑΚΑ: Καλώς ή κακώς τα περισσότερα φάρμακα για τις ασθένειες των ψαριών του ενυδρείου μας, στοιχίζουν 10 φορές περισσότερο από τα φάρμακα που χρησιμοποιεί ο άνθρωπος. Και αυτό γιατί, ενώ όλα τα συστήματα υγείας προσπαθούν να διατηρούν χαμηλές τιμές στα φάρμακα που προορίζονται για τον άνθρωπο, κανένας δεν νοιάζεται για το χόμπι σου και πόσο ακριβά μπορεί να σου στοιχίζει. Όμως μην τους αφήνετε να σας εκμεταλλευτούν Ανατρέξτε στα βιβλία, ψάξτε στο internet, βρείτε ποια είναι τα δραστικά συστατικά που χρειάζεστε και μετά πηγαίνετε στο φαρμακοποιό σας και αγοράστε τα αντίστοιχα για τον άνθρωπο. Βεβαιωθείτε ότι κρατάτε στα χέρια σας ένα φάρμακο με ακριβώς τα ίδια ενεργά συστατικά. Για παράδειγμα: η erythromicin stearate και η erythromycin sulphate δεν είναι το ίδιο πράγμα με την σκέτη erythromycin. O όρος «υδροχλωρικό» δίπλα σε ένα ενεργό συστατικό σημαίνει ότι πρόκειται για ένα άλας του δραστικού συστατικού, επομένως είναι διαλυτό στο νερό (άρα και κατάλληλο για τα ψάρια), ενώ ο όρος μόνος του (η βάση) συνήθως δεν είναι. Να ελέγχετε πάντα αν κατά τη χρήση του φάρμακου απαιτείται η απομάκρυνση του ενεργού άνθρακα από το φίλτρο. Ο ενεργός άνθρακας απλά απομακρύνει τα φάρμακο από το νερό, όπως κάνει άλλωστε με όλα τα χημικά. Ένα άλλο σημείο είναι η συμβατότητα με τα αποχλωριωτικά που χρησιμοποιούνται. Τα περισσότερα αποχλωριωτικά, δημιουργούν χημικά σύμπλοκα με πολλές ουσίες (συμπεριλαμβανομένων και αρκετών φαρμάκων) με αποτέλεσμα την αδρανοποίησή τους. Εφόσον δεν μπορείτε να ξέρετε ποια από αυτά τα φάρμακα πρόκειται να απενεργοποιηθούν, είναι ασφαλέστερο να μην τα προσθέσετε.  Όσο διαρκεί η θεραπευτική αγωγή πρέπει να αυξήσετε την παροχή αέρα, ακόμα και αν δεν το συνιστούν οι οδηγίες. Ταΐζετε τα ψάρια σας με κάποια συμβατή τροφή που περιέχει αντιμικροβιακή ουσία, είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε!

Κάποιες φορές όσο σκληρά και αν προσπαθείτε, τα ψάρια δεν ανταποκρίνονται στα συνηθισμένα επίπεδα (συγκεντρώσεις) φαρμάκων. Αν δεν πρόκειται για ζήτημα «ζωής και θανάτου» απλά περιμένετε ή επαναλάβετε την θεραπεία. Αν το πρόβλημα είναι σοβαρό και δεν έχετε αυτή την πολυτέλεια τότε χρησιμοποιείστε δοσολογία μεγαλύτερη από τη συνιστώμενη. Για εξωτερικές μολύνσεις συνήθως η συνιστώμενη δοσολογία είναι αρκετή. Μικρότερη δόση από αυτή που χρειάζεται καθώς και πρόωρη διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής μπορεί να οδηγήσει σε ανθεκτικά στελέχη μικροοργανισμών, που μπορεί να αποδειχθούν θανατηφόρα την επόμενη φορά.

ΑΡΙΘΜΟΣ ΨΑΡΙΩΝ (FISH LOAD): Γενικός κανόνας: Για κάθε 4 λίτρα νερού μπορείτε να υπολογίσετε ένα ψάρι με μήκος 3 εκατοστά. Αν στο ενυδρείο υπάρχουν βράχοι και άλλα διακοσμητικά στοιχεία τότε αυτός ο κανόνας πρέπει να εφαρμόζεται στον πραγματικό όγκο νερού και ισχύει για ψάρια με τελικό μήκος μέχρι 4 εκατοστά. Μεγαλύτερα ψάρια χρειάζονται μεγαλύτερο όγκο νερού για κάθε εκατοστό μήκους. Αυτός ο υπολογισμός εφαρμόζεται μόνο για ψάρια που ζουν σε κοινότητες. Επιθετικά ψάρια, με έντονο το αίσθημα της «ιδιοκτησίας» χρειάζονται δυσανάλογα μεγάλους όγκους νερού για κάθε εκατοστό μήκους. Ένα ενυδρείο 500 λίτρων δεν μπορεί να φιλοξενήσει περισσότερα από 15 Melanochromis αν και τα συγκεκριμένα ψάρια είναι σχετικά μικρά. Για τέτοια ψάρια θα πρέπει να υπολογίζετε κατ’ ελάχιστον 2 λίτρα ανά εκατοστό μήκους. Δηλαδή, ένα Melanochromis auratus μήκους 12 εκατοστών δεν θα πρέπει να έχει στην διάθεσή του λιγότερα από 25 λίτρα νερού τα οποία δεν θα τα μοιράζεται με άλλα ψάρια. Για ορισμένα ψάρια θαλασσινού ενυδρείου (π.χ. Pterois volitants, triggers κ.λ.π.), μπορεί να χρειαστεί να υπολογίσετε ακόμη και 10 λίτρα ανά εκατοστό μήκους.

ΧΑΛΙΚΙ & ΠΕΤΡΕΣ: Πριν τα εισάγετε στο ενυδρείο να τα πλύνετε καλά για να απομακρύνεται την σκόνη. Αν έχετε μαζέψει μόνοι σας τις πέτρες, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει διαρροή μεταλλικών αλάτων από τα μεταλλεύματα που συνήθως περιέχουν οι πέτρες ( βάλτε τις σε ένα κουβά με νερό και μετρήστε GH και pH, ή ρίξτε μερικές σταγόνες ξύδι για να δείτε αν αφρίζουν) και αφήστε τις για δύο μέρες μέσα σε χλωρίνη. Ξεπλύνετε καλά, μέχρι να φύγει η μυρωδιά της χλωρίνης, προσθέστε αποχλωριωτικό στο τελευταίο πλύσιμο και αφήστε τις να στεγνώσουν. Πρέπει να κολλήσετε καλά τις πέτρες με σιλικόνη, αν θέλετε να φτιάξετε μία κατασκευή με αυτές, για να αποφύγετε πιθανή κατάρρευση του «οικοδομήματος»! Αφήστε τη σιλικόνη να στεγνώσει καλά πριν βάλετε την κατασκευή μέσα στο ενυδρείο – τουλάχιστον 72 ώρες.