Τα Apistogramma agassizii προέρχονται από την Νότια Αμερική  (Βραζιλία, Παραγουάη, Περού) από τον Αμαζόνιο και τους νότιους παραποτάμους του.

Μετά από το Mikrogeophagus (Papiliochromis) ramirezi, και ίσως το Apistogramma cacatuoides, είναι από τις πιο δημοφιλείς Νοτιοαμερικάνικες κιχλίδες στον χώρο του χόμπι και για δεκαετίες έχει κρατηθεί και αναπαραχθεί με επιτυχία. Μεγάλες αναπαραγωγές έχουν γίνει στην Βόρεια Ευρώπη (Γερμανία, Δανία, Τσεχία κλπ) και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να υπάρχουν διάφορες παραλλαγές του είδους, με διαφορετικά ονόματα, που συνήθως έχουν να κάνουν με τα χρώματα ή το σχήμα των πτερυγίων. Παραλλαγές του είδους υπάρχουν και στην φύση, αφού η περιοχή από όπου προέρχονται είναι τεράστια και σίγουρα έχουν δημιουργηθεί ομάδες, που έχουν αναπτύξει μετά από χιλιάδες γενιές δικά τους ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, απομονωμένες από τις υπόλοιπες. Ζουν σε μικρά βάθη, μέχρι 80 cm, σε σημεία που ο βυθός είναι  σκεπασμένος από πεσμένα φύλλα των δένδρων. Τις εποχές που βρέχει και η στάθμη του νερού ανεβαίνει, ακολουθούν το νερό στα σημεία που κανονικά είναι έξω από το νερό, για να παραμένουν στο ίδιο μικρό βάθος. Επίσης προτιμούν όχθες που είναι σκεπασμένες από θάμνους, για να νοιώθουν πιο προστατευμένα κάτω από τα κλαδιά τους που κρέμονται πάνω από το νερό. Συχνά έχουν βρεθεί ψάρια αυτού του είδους σε νερά με GH και KH κάτω από 1, ΡΗ 3,9 και θερμοκρασία 30 °C! Αυτό δικαιολογεί και τις απαιτήσεις που έχουν στο νερό του ενυδρείου.

Apistogramma agassizii με χρώματα από αναπαραγωγές σε αιχμαλωσία. photo: H. Linke

Apistogramma agassizii πιασμένο από την φύση (από το Περού). photo: H. Linke

Δεν θεωρείται εύκολο και κατάλληλο για αρχάριους ψάρι, γιατί είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο στις συνθήκες του νερού, αλλά και σε χημικά που χρησιμοποιούνται για θεραπείες ασθενειών των ψαριών. Επίσης πρέπει να του εξασφαλίσουμε κατάλληλο νερό, που είναι: ΡΗ 6-6,5   γενική σκληρότητα  5-10° GH  ανθρακική σκληρότητα 0-5° ΚΗ και θερμοκρασία 23 - 26 °C. Για να έχουμε αναπαραγωγή χρειάζονται πιο οριακές συνθήκες, δηλαδή, ΡΗ 6,  GH 5°,  KH 1-5°  και θερμοκρ. 23-24°C. Πρέπει να το κρατάμε σε ενυδρείο με ένα αρσενικό και τουλάχιστον δύο, αλλά καλύτερα τρία ή τέσσερα θηλυκά. Τα θηλυκά προστατεύουν την περιοχή τους από τα άλλα θηλυκά και το αρσενικό ολόκληρη την περιοχή του ενυδρείου. Μπορεί να κρατηθεί μαζί με ήσυχα ψάρια, όπως αυτά της οικογένειας Characidae (cardinal tetra, Lemon tetra κλπ) που ζουν συνήθως στο πάνω μέρος του ενυδρείου, αλλά και otocinclus και corydoras. Πρέπει να αποφεύγουμε να βάζουμε στο ενυδρείο τους είδη Ancistrus, γιατί αντιλαμβάνονται τα αυγά των A. agassizii σαν τροφή. Επίσης δεν είναι καλή ιδέα να βάζουμε στο ίδιο ενυδρείο διαφορετικά είδη Apistogramma, γιατί συνήθως προκύπτουν έντονοι καβγάδες μεταξύ των αρσενικών. Αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν διαθέτουμε ένα πραγματικά μεγάλο ενυδρείο.

Η αναπαραγωγή τους δεν είναι δύσκολη, αν φροντίζουμε σωστά τα ψάρια και τους έχουμε τις κατάλληλες συνθήκες. Χρειάζονται συχνές αλλαγές νερού γιατί  είναι ευαίσθητα στο επιβαρημένο νερό. Γενούν σε μικρές σπηλιές, γι αυτό πρέπει να τους εξασφαλίσουμε ανάλογο περιβάλλον. Κατάλληλα για αυτή την δουλειά είναι πήλινα μικρά δοχεία, ή αν βρούμε, κομμάτια πήλινου σωλήνα. Έξι μέρες μετά από την γέννηση των μικρών, η μητέρα σταματάει να τα κρύβει και αρχίζουν να κολυμπούν ελευθέρα στο ενυδρείο. Από εκεί και μετά μπορούμε να αρχίσουμε να τα ταΐζουμε αρχικά με Artemia και στην συνέχεια με άλλες ζωντανές ή κατεψυγμένες τροφές. Σε κάθε περίπτωση όμως, πρέπει να τα έχουμε μαζί με τους γονείς, τουλάχιστον τις πρώτες εβδομάδες