Όταν πολλοί χομπίστες ακούνε τo όνομα puffer, τα συναισθήματα που νιώθουν ποικίλουν. Αλλά σχεδόν οι περισσότεροι έχουν στο μυαλό τους την εικόνα ενός μικρού διαβολάκου με ιδιαίτερη προτίμηση στο να τσιμπά τα πτερύγια των άλλων ψαριών και να πονοκεφαλιάζει  τον ιδιοκτήτη του με την επιθετική συμπεριφορά του απέναντι στα άλλα ψάρια και στα φυτά του ενυδρείου.

Μετά από εντατική ενασχόληση με το συγκεκριμένο είδος ψαριών και αφού έχω ασχοληθεί με περισσότερα από 9 διαφορετικά είδη, τόσο υφάλμυρου όσο και γλυκού νερού, θα προσπαθήσω σε αυτό το άρθρο να ξεδιαλύνω αρκετά αυτή την παρεξηγημένη οικογένεια που ακούει στο όνομα puffers.

Η μεγάλη οικογένεια των puffers απαντάται σε όλες της συνθήκες ύδατος, Γλυκό νερό - Υφάλμυρο νερό - Θαλασσινό νερό, κάτι που ολοφάνερα δείχνει την επιτυχημένη προσαρμοστικότητα του γένους σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες νερού.

Tα puffers χωρίζονται σε 4 βασικές οικογένειες που είναι οι εξής:

Tetraodontidae

Diodontidae

Ostraciidae

Aracanidae

Αυτές με την σειρά τους έχουν υποοικογένειες..

Από τα 150 είδη που προκύπτουν από τις τέσσερις παραπάνω κατηγορίες, λιγότερα από 40 είδη θεωρούνται του γλυκού νερού (FW) και υφάλμυρου νερού (BW).

 Όλα τα γνωστά puffers  είναι αρπακτικά ψάρια που στην πλειοψηφία τους ειδικεύονται στα σαλιγκάρια, οστρακόδερμα, και τα καρκινοειδή. Κάποια μέλη της οικογένειας είναι από τους καλύτερους  θηρευτές άλλων ψαριών. Το ισχυρότερο οικογενειακό χαρακτηριστικό τους είναι η τήξη των δοντιών τους στα τέσσερα οστεώδη πιάτα, δύο ανώτερα και δύο χαμηλότερα, και σε συνδυασμό με τα ισχυρά σαγόνια, έχουν ένα αρκετά ισχυρό εξοπλισμό ώστε να συντρίψουν τα σκληρά κοχύλια ή τα κόκαλα των θηραμάτων τους.

Μαζί με την ειδίκευση της σίτισής τους, έχουν χάσει τα πυελικά πτερύγιά τους. Η κολύμβηση τους βοηθείται κατά ένα μεγάλο μέρος από τα διαφανή θωρακικά πτερύγια με την πρόσθετη καθοδήγηση από τα ραχιαία και εδρικά πτερύγιά τους. Το ουραίο πτερύγιο χρησιμεύει γενικά ως ένα πηδάλιο.

 Έχουν τη δυνατότητα να διογκώνουν το σώμα όταν απειλούνται και με αυτό το τρικ εμφανίζονται πολύ μεγαλύτερα στα μάτια των θηρευτών τους. Εάν αποτύχει αυτή η μέθοδος, παίρνουν την εκδίκησή τους μέσα από το γεγονός,  ότι είναι τοξικοί. Η τοξίνη τους, (tetraodoxin) είναι ένα από πιο ισχυρά βιολογικά δηλητήρια.

Τα  puffer γλυκού νερού ζουν καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής τους στο γλυκό νερό. Τείνουν να είναι αρκετά ευπροσάρμοστα στις ιδιότητες του νερού, όπως τα περισσότερα από τα ψάρια στην οικογένεια. Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να γίνει μίξη αυτών των ψαριών με άλλα της οικογένειας που θέλουν υφάλμυρο νερό. Σε υφάλμυρη κατάσταση είναι βέβαιο ότι σε λίγες μέρες αυτά τα ψάρια θα πάψουν να ζουν.

Καταλυτικό ρόλο στην αποφυγή αυτού του λάθους είναι η  πληροφόρηση από τα pet shop που θα τα προμηθευτείτε και φυσικά η σωστή βιβλιογραφία.

Χαρακτηριστικά δείγματα των puffers γλυκού νερού που έρχονται μέσο εισαγωγών στην Ελλάδα είναι τα Dwarf Puffers (Carinotetraodon travancoricus) και τα Red eye puffer (Carinotetraodon Lorteti)

Τα puffers υφάλμυρου νερού είναι πιο απαιτητικά στην συντήρηση τους. Συνήθως πουλιούνται λανθασμένα ως ψάρια του γλυκού νερού, αλλά η αλήθεια είναι ότι είναι ότι ένα τέτοιο λάθος αποδεικνύεται θανάσιμο για αυτά. Σε γλυκό νερό γινονται ευάλωτα σε πολλές ασθένειες (το Ich και διάφοροι μύκητες είναι μόνιμοι εφιάλτες σε αυτήν την κατάσταση).

Γεννημένα σε γλυκό νερό, μεταναστεύουν μέσω των εκβολών  μεταξύ των λιμνών και του ωκεανού, για να καταλήξουν ως ενήλικα να ζήσουν σε θαλασσινό νερό (saltwater) κατά την περίοδο ζευγαρώματος γυρνούν πίσω στις ρίζες τους για να εναποθέσουν τα αυγά τους όπως και ο Σολωμός και να ξεκινήσει μια νέα γενιά ψαριών.

Tetraodon-nigroviridis

Χαρακτηριστικά δείγματα που έρχονται μέσω εισαγωγών στην Ελλάδα είναι τα Tetraodon biocellatus και τα Green Spotted Puffers (Tetraodon nigroviridis). Αυτά τα ψάρια θα γίνουν μεγαλύτερα, θα έχουν το φωτεινότερο χρωματισμό, θα υποστούν τη λιγότερη καταπόνηση από ασθένειες και θα ζήσουν περισσότερο στις υψηλότερες αλατότητες. Για τις καλύτερες  συνθήκες διαβίωσης αυτών των ψαριών ο Αραγονίτης (Aragonite) ή τα συντριμμένα υποστρώματα κοραλλιών χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν στην διατήρηση ενός σταθερού αλκαλικού pH περίπου 8 που χρειάζονται.

Ένα βασικό θέμα από το οποίο προκύπτει απογοήτευση σε αρκετούς ακουαρίστες που κάποια χρονική περίοδο είχαν στην κατοχή τους κάποιο puffer, είναι ο σωστός συνδυασμός με άλλα ψάρια για την όσο καλύτερη συμβατότητα. Το ιδανικό σε κάθε περίπτωση (και αυτό αφορά όλα τα puffers γλυκού - υφάλμυρου και θαλασσινού νερού) είναι να κρατιούνται σε μια δεξαμενή σαν μοναδικό είδος. Αν τώρα για κάποιους λόγους αυτό δεν είναι δυνατό,  τότε  πρέπει να επιλεχτούν προσεχτικά οι συγκάτοικοι. Για τα υφάλμυρα puffers καλές επιλογές είναι οι μονοδάχτυλοι (Monodactylus argenteus) καθώς και τα Archer Fish (Toxotes chatareus).

Tetraodon-suvvatii.

Ψάρια με μακριά πτερύγια όπως τα Σκαλαρια (Pterophyllum scalare) οι μονομάχοι (Betta splendens) και τα Guppies (Poecilia reticulata)  σε καμιά περίπτωση δεν μπορούν να συμβιώσουν με οποιοδήποτε puffer γλυκού νερού. Προτιμότερα είναι κάποια γρήγορα ψάρια όπως οι Μελανοταινίες (Melanotaenia boesemani - Melanotaenia trifasciata - Melanotaenia praecox), τα τιγράκια (Barbus tetrazona), κάποιες εύρωστες κιχλίδες νότιου Αμερικής όπως οι convict cichlids (Archocentrus nigrofasciatus), οι Firemouth Cichlids (Thorichthys meeki) και τα Severum (Heros severus).

Μία από τις δυσκολότερες πτυχές της κράτησης αυτών των ειδικών ψαριών είναι η διατροφή τους. Όλα  τα puffers  είναι αρπακτικά ψάρια και χρειάζονται σκληρά τρόφιμα για να ακονίζουν τα δόντια τους μιας και όπως τα κουνέλια, τα δόντια τους αυξάνονται συνεχώς και μπορούν  να προκαλέσουν  στα ψάρια ασιτία. Τα puffers  τρώνε τα καρκινοειδή στους βιότοπους τους. Κατάλληλα τρόφιμα είναι τα κόκκινα σκουλήκια, οι γαρίδες, και τα μικρά σαλιγκάρια. Τα σαλιγκάρια είναι βασικά τρόφιμα στη διατροφή τους.

Δυστυχώς μέχρι και σήμερα δεν έχει στεφθεί με επιτυχία καμία προσπάθεια αναπαραγωγής στα υφάλμυρα και θαλασσινά puffers πέρα από κάποιες τυχαίες αναφορές.

Στα puffers του γλυκού νερού τα πράγματα είναι καλύτερα, μιας και πολλοί χομπίστες έχουν αναπαράγει με επιτυχία αρκετά είδη με περισσότερες αναφορές στα Dwarf Puffers (Carinotetraodon travancoricus) και τα red eye puffer (Carinotetraodon Lorteti)

Αν λοιπόν θέλετε να ασχοληθείτε με ένα αρκετά διαφορετικό και ασυνήθιστο ψάρι, η οικογένεια των puffers έχει να σας παρουσιάσει αρκετές ενδιαφέρουσες επιλογές που απλώνονται από το γλυκό μέχρι το θαλασσινό νερό.

Φωτογραφίες : Θανάσης Μπαλάσκας